ჩვენი 2,000,000+ აუდიტორია მოუთმენლად ელის გაიცნოს & იყიდოს თქვენი ნაწარმი!
როგორ დავიწყოთ ექსპორტი

ემიგრანტებო, დაიწყეთ ქართული პროდუქციის ექსპორტი! აი, პრაქტიკული მეგზური

ემიგრანტებზე გათვლილი უაღრესად დრომოჭმული, პოპულისტური და ყველაზე გავრცელებული მოწოდება, რომელიც არასოდეს რეალურად საქმეში არ გადაზრდილა ჟღერს ასე: “დაბრუნდით საქართველოში“.

ჩვენ კი ასე გეტყვით: ემიგრანტებო, დაიწყეთ ხარისხიანი ქართული ნაწარმის ექსპორტი. მყარად დამკვიდრდით სადაც ხართ! განავითარეთ საჭირო კავშირები! გამდიდრდით! ასე უფრო მეტს გააკეთებთ თქვენი თავისთვის, ახლობლებისთვის და ქვეყნისთვის.

მაგრამ როგორ? რა ცოდნა, უნარები და კავშირები სჭირდება ექსპორტის დაწყებას? ვისგან ისწავლი ყველაფერ ამას?

ქვემოთ მოცემული პრაქტიკული მეგზური შემდგარ და დამწყებ ექსპორტიორებთან & მწარმოებლებთან კონსულტაციის, ასევე სხვადასხვა საექსპორტო ოპერაციების განხორციელების ხელშეწყობის პროცესში გავაკეთე სპეციალურად თქვენთვის – ქართველი ემიგრანტებისათვის. ავტორი ვარ მე, ტარიელ ზივზივაძე, მოძრაობა KAR.GE-ს დამფუძნებელი და ამას წელიწადზე მეტი მოვანდომე. გადადგით ეს ნაბიჯები ზუსტად ამ რიგით და თქვენ დადებთ კონკრეტულ შედეგს დაწყებიდან უკვე 6 თვეში!

სტატიის სქემა მარტივია: გთავაზობთ კონკრეტულ ნაბიჯებს მარტივიდან რთულისკენ იმ რიგით, რა რიგითაც ჩვეულებრივ ჯობია მათი გადადგმა. თითოეული აქტივობის ფარგლებში კი წამოვწევთ იმ კონკრეტულ თემებს, რომელთაც სჭირდებათ პასუხები. შეკითხვა გაგიჩნდებათ? დაგვიკავშირდით მოძრაობა KAR.GE-ს Facebook გვერდზე ან ელ. ფოსტით – info@kar.ge.

მე ვიცი, რომ ქართულ ემიგრაციაში არის დიდი გამოუყენებელი ძალა. უბრალოდ დაფიქრდით, 2 მილიონამდე ქართველია საზღვარგარეთ სამუშაოდ წასული. თითოეულს თქვენი კავშირები გაქვთ, თქვენი შესაძლებლობები. 200-მა ადამიანმა რომ აიტაცოს ეს თემა, ჩვენ ძალიან დიდ საერთო საქმეს გავაკეთებთ, ძალიან დიდს!

შენიშვნა: სტატია დაწერილია დამწყებთათვის, თუმცა გამოცდილმა ექსპორტიორებმაც შეიძლება მასში ბევრი საინტერესო აღმოაჩინონ. სტატიის KAR.GE-ზე პირველად გამოქვეყნების თარიღი – 2017 წლის 8 აგვისტო. სტატია პერიოდულად გაახლდება.

 

ეხლა საქმე …

 

1. პირველი ჯგუფი რჩევებისა „მოთელვას“ ემსახურება. ეს არის შესწავლითი ეტაპი, რომელიც აუცილებლად უნდა გაიაროთ, თუ გინდათ, რომ გააზრებულად შეუდგეთ ახალ ინიციატივას. ვინც არ უნდა იყოთ თქვენ, სასწავლებლად წასული სტუდენტი თუ 20 წელი უკვე ემიგრაციაში მყოფი ადამიანი, მნიშვნელობა არ აქვს, მაინც ამით უნდა დაიწყოთ.

 

1.1 არის თუ არა ეს საქმე სათქვენო?

ყოველი ახალი ინიციატივის წამოწყებამდე უპირველეს ყოვლისა საკუთარი შესაძლებლობების ანალიზია საჭირო. შემოგთავაზებდით ანალიზის შემდეგ სქემას:

გაინტერესებთ ეს სფერო? უნდა ვაღიაროთ, რომ ტიპი უნდა იყოთ სათანადო, მოძრავი, მოუსვენარი, კომუნიკაბელური, რომელსაც აინტერესებს სიახლეები და ვერ იტანს ერთ ჭაობში ტივტივს. ეს საქმიანობა თქვენ მოგცემთ საშუალებას, რომ მუდმივად სიახლეებთან და ახალ ადამიანებთან გექნეთ საქმე. ასეთი დინამიკა უნდა გიყვარდეთ, ძალიან უნდა გსიამოვნებდეთ, რომ ბოლომდე ჩაებათ მასში.

რა გინდათ გექნეთ მიღწეული 3 თვის, 6 თვის, 1 წლის, 5 წლის შემდეგ: იფიქრეთ მომავალზე დღესვე. შეიძლება დღეს სტუდენტი ბრძანდებით, მაგრამ 4 წლის შემდეგ, როცა დაამთავრებთ ერთ ხელში დიპლომი შეიძლება გეჭიროთ, მეორეში კი აწყობილი საქმე, რომელიც თქვენზე იმუშავებს. შეიძლება 60 წლის კაცი/ქალი ბრძანდებით, რომელიც 15 წელი საბერძნეთში მუშაობს, მაგრამ ცვლილება არასოდეს არ არის გვიან. თქვენი მიზნებიდან გამომდინარე დასვით ამ საქმეში კონკრეტული მიზნები პირველი 6 თვისათვის.

როგორ გიცნობენ იქ, სადაც ხართ? რას ამბობენ თქვენს შესახებ? რამდენად საიმედო ადამიანად მიაჩნიხართ? რა საქმიანობასთან და პროფესიასთან ხართ ასოცირებული თქვენი გარემოცვის მიერ? თქვენი ეს აღქმა გამოგადგებათ საექსპორტო საქმიანობის დაქოქვაში? თუ საერთოდ არ გიცნობენ, მთლად უკეთესიც შეიძლება იყოს. სუფთა ფურცლიდან შექმნით სასურველ რეპუტაციას!

დრო: დაწყების ეტაპზე ძირითადი თქვენი დანახარჯი დრო უფრო იქნება, ვიდრე ნებისმიერი სხვა რამ. თქვენი რეალობიდან გამომდინარე გექნებათ დრო საიმისოდ, რომ ამ საქმისთვის სისტემატურად გამოყოთ საშუალოდ 1 საათი დღეში? ან 5 საათი კვირაში? 20 საათი კვირაში?

ფული: რა ბიუჯეტი შეგიძლიათ გამოყოთ ამ საქმიანობებისათვის? თავიდან მცირე თანხებიდან (სატრანსპორტო, კომუნიკაციის, ლიტერატურის, განათლების) დაწყებული ხარჯი, თვეების შემდეგ შეიძლება ფრიად გაიზარდოს აქტივობის მასშტაბიდან გამომდინარე.

უნარები: კომუნიკაციის უნარი გადამწყვეტია. თქვენს პერსონალურ მონაცემებზე არის თქვენი წარმატება დამოკიდებული. თქვენთან ურთიერთობა უნდა იყოს სასიამოვნო. არის კი? რა უნდა შეცვალოთ? იმუშავეთ საკუთარი კომუნიკაციის უნარების დახვეწაზე. გაიარეთ სათანადო სასწავლო პროგრამა.

ინფორმაცია: დაიწყეთ და მოიძიეთ ყველა საჭირო ინფორმაცია ექსპორტ-იმპორტის, მწარმოებლების, ქსელების, სასტუმროების, რესტორნების, ვაჭრობის მხარდამჭერი სტრუქტურების, ლაბორატორიების, და ა.შ. შესახებ თქვენს ირგვლივ და საქართველოში.

ცოდნა: ამ საქმეს სპეციფიკური ცოდნა სჭირდება, ასევე საქმიანი ენის ცოდნაც. გაქვთ სპეციალური განათლება? შეიძლება დღეს ბევრი არ გესმის თემაში, მაგრამ ხელში ჩურჩხელას დაჭერას და მისით სუპერმარკეტში შესყიდვების მენეჯერთან „შეჭრას“ არ სჭირდება PhD ხარისხი, გაბედულება კი ნამდვილად სჭირდება. გაიარეთ სათანადო სასწავლო პროგრამა.

ადგილობრივი სასაუბრო ენის ცოდნა: ინგლისური კი, აუცილებელია, მაგრამ ადამიანს მის მშობლიურ ენაზე უნდა ესაუბროთ. არ იცით ენა საკმარისად კარგად? ისწავლეთ! რაც არ უნდა რთული იყოს 6 თვეში ნებისმიერ ენას ისწავლით საკომუნიკაციო დონეზე.

ლეგალური სტატუსი: ძალიან ბევრი საქმიანობისათვის ეს სტატუსი საჭირო არ არის, მაგრამ საესპორტო საქმიანობა თავის თავში გულისხმობს, რომ აქტიური ადამიანი იქნებით. გჭირდებათ სტატუსი, რომელიც ზედმეტ შეკითხვებს არ გააჩენს.

კავშირები: მიმოიხედეთ. უცხოელი და ქართველი მეგობრები გყავთ თქვენი საქმიანობის არეალში? ერთი უცხოელი მაინც გეყოლებათ. იმას ხომ ეყოლება უცხოელი მეგობრები? ისინი შეიძლება თემატურ ჯგუფებში და კლუბებში იყვნენ გაერთიანებული (თუნდაც FB-ში). მიდექით, მოდექით, შეაწუხეთ ხალხი. მოიძიეთ ყველა კონტაქტი, ვისთანაც კავშირების აგება შეიძლება თქვენი ჩანაფიქრებიდან გამომდინარე. თუ ოჯახში მუშაობთ, იქნებ საუკეთესო დასაწყისი ოჯახის უფროსთან დალაპარაკება იყოს? იქნებ ის დააინტერესოთ? ამ სტატიას რომ წაიკითხავთ მაშინვე მიხვდებით თუ როგორი ნაცნობების წრე გჭირდებათ საქმისთვის.

საქმისადმი დამოკიდებულება: რამდენად პუნქტუალური ბრძანდებით? რამდენად სანდო პიროვნების შთაბეჭდილებას ტოვებთ და ხართ? თუ ამ კუთხით სამაგალითო ბრძანდებით, ეს კარგ სამსახურს გაგიწევთ.

ხასიათის შტრიხები: დაწყებული საქმე ბოლომდე მიგყავთ? რამდენად მოქნილი ხართ ურთიერთობებში? ხართ ისეთი ტიპი რომ არ მოეშვება სანამ არ „გაბურღავს“? რამდენად მაგარი ნერვები გაქვთ? რამდენად რისკიანი ბრძანდებით? გარწმუნებთ, რომ ცოდნა, უნარები, კავშირები და ა.შ. კარგია, მაგრამ არ დანებება, ბოლომდე მიწოლა და შედეგის დადების უნარი ყველაზე მეტად გამოგადგებათ საქმეში.

გაიარეთ გაყიდვებში სასწავლო პროგრამა: გაყიდვების უნარი ის უნარია, რომელიც ყოველთვის დიდ სამსახურს გაგიწევთ რა სფეროშიც არ უნდა დასაქმდეთ სამომავლოდ. ეს არის უპირველესი და უმნიშვნელოვანესი ტრენინგ კურსი, რომლის გავლასაც გირჩევთ აუცილებელი წესით. თქვენ უნდა ისწავლოთ თუ როგორ გაყიდოთ ჯერ საკუთარი თავი, შემდეგ კი თქვენი პროდუქცია.

რისი „ჩახსნა“ მოგიწევთ: დიდი შანსია ამ ანალიზის დროს გამოკვეთოთ გარკვეული საქმიანობები, რომელთაც ჩახსნა მოუწევთ. ეს ზუსტად ის საკითხია, როცა სწორად უნდა შეაფასოთ რა არის „ბალასტი“ და დაუფიქრებლად მოიხსნათ ზედმეტი ტვირთი.

გაიაზრეთ თითოეული აქ ჩამოთვლილი და არ ჩამოთვლილი ფაქტორი და თქვენი სპეციფიკური რეალობიდან გამომდინარე შეაფასეთ „გაქაჩავთ“ თუ ვერა იმიტომ, რომ ექსპორტის გზა ია-ვარდით მოფენილთა შორის ნამდვილად არაა.

და მაინც, ფიქრობთ „რაღა დროს ჩემი ექსპორტია“-ო?

მაშინ მაინც ჩაიკითხეთ ეს სტატია და ერთი სიკეთე ჰქენით – სხვა ემიგრანტს გაუზიარეთ, რომელსაც უფრო დააინტერესებს.

 

1.2 შეისწავლეთ მიზნობივი აუდიტორია

თუ გინდათ დაიწყო ექსპორტი, ე.ი. უნდა მონახოთ მყიდველი. თუ გინდათ მოძებნოთ მყიდველი ქართული ხარისხიანი ნაწარმისათვის, საჭიროა კარგად შეისწავლოთ პოტენციური მყიდველების ჯგუფები იქ, სადაც იმყოფებით და გამოკვეთოთ ის ჯგუფ[ებ]ი, რომელ[ებ]ზედაც იმუშავებთ.

ადგილობრივი მოსახლეობის ეთნიკური შემადგენლობა როგორია?

როგორია ადგილობრივების სამომხმარებელო ქცევა სხვადასხვა პროდუქციასთან მიმართებაში?

რა პროდუქტს ეძებენ ყველაზე ხშირად?

რა ნაწარმს რასთან ერთად მიირთმევენ?

არიან თუ არა და რამდენი არიან ქართველები?

რამდენად გაფანტულები არიან ქართველები და რას საქმიანობენ ისინი?

არის თუ არა ქართველთა სისტემატური თავშეყრის ადგილები?

რამე ქართული ობიექტი არის (მაღაზია, რესტორანი, სასტუმრო)?

ვინმე ქართველი რამე ბიზნესს აკეთებს?

ტარდება თუ არა ადგილობრივი და საერთაშორისო ფესტივალები?

რამდენად გავრცელებულია ონლაინ გაყიდვები?

საქმიან ხალხს იცნობთ?

რომელ ქსელებთან, სასტუმროებთან, რესტორნებთან, საწარმოებთან, სავაჭრო ორგანიზაციებთან მიგესვლებათ?

ადგილობრივი სასაუბრო ენა იცით?

ლეგალური სტატუსი გაქვთ?

საქართველოს საელჩო არის მანდ?

საქართველოს საელჩოსთან ურთიერთობა გაქვთ?

ინტერნეტის შეღწევადობა როგორია მოსახლეობაში?

ამ და ბევრ სხვა შეკითხვაზე პასუხის გაცემა არ არის ადვილი და საამისოდ არაერთი კომუნიკაცია იქ მყოფ ადამიანებთან და არაერთი საათის დახარჯვაც დაგჭირდებათ.

დააკვირდით, თქვენი მიზანია გამოყოთ რამოდენიმე მიზნობრივი აუდიტორია (თქვენს მიერ ექსპორტიორებული პროდუქციის პოტენციური მყიდველები), ვისზეც მუშაობის დაწყებაც საინტერესოდ მოგეჩვენებათ და ვისზეც გასვლა არის შესაძლებელი. ეს შეიძლება იყვნენ ქართველი ემიგრანტები, ადგილობრივი მოსახლეობა, სასტუმროები, ქსელები, რესტორნები, სავაჭრო კომპანიები და ა.შ. ჯობია დაიწყოთ ერთით! დაწყების შემდეგ ბევრი რამ გამოჩნდება და შემდეგ გადაწვდებით დანარჩენ სეგმენტებს (მყიდველთა ჯგუფებს).

სამიზნე აუდიტორიის შერჩევისას გაითვალიწინეთ მისი შემდეგი მახასიათებლები:

  1. გაზომვადობა – უნდა შეგეძლოთ სამიზნე ჯგუფში გაყიდვის პოტენციალის შეფასება, მიახლოებით მაინც უნდა იცოდეთ რამდენს იყიდიან მაგალითად 1 წელიწადში. თუ თქვენ აარჩევთ იმუშავოთ ღვინოზე, კონკრეტულად კი რესტორნებისათვის ქართული ღვინის მიწოდებაზე, მაშინ უნდა შეგეძლოთ რესტორნებში ქართული ღვინის გაყიდვის პოტენციალის შეფასება;
  2. მისაწვდომობა – ფიზიკურად უნდა იყოს შესაძლებელი, რომ მისწვდეთ და პროდუქცია მიაწოდოთ სამიზნე ჯგუფს. თუ თქვენ ინტერნეტით მყიდველებზე აპირებთ მუშაობას, მაშინ შემოსაზღვრო ერთი ქალაქი სხვაა, მთელი ქვეყანა კი სხვა. შეძლებთ მიწოდებას?
  3. არსებითობა – სამიზნე ჯგუფი უნდა იყოს იმდენად დიდი, რომ „ჩიტი ბრდღვნად ღირდეს“. თუ ქალაქში ერთი უბრალო რესტორანია მხოლოდ სადაც დღეში 5 კაცი შედის, მასზე მუშაობა ალბათ არ ღირს თქვენს დახარჯულ ენერგიად;
  4. ქმედუნარიანობა – სამიზნე ჯგუფზე უნდა იყოს შესაძლებელი მუშაობა წმინდა მარკეტინგულად. თუ გათვლა გაქვს 50+ ასაკის მოსახლეობაზე, არსებობს კი რამე მედია საშუალება, რომლის მეშვეობითაც ამ ხალხამდე რეკლამას მიიტან?

 

1.3 შეისწავლეთ რა გაამართლებდა ქართული მანდ?

იმ მიზნობრივ აუდიტორიას, რომელიც თქვენ მონიშნეთ, რა დააინტერესებდა?

თქვენი მიზნობრივი აუდიტორია სად ყიდულობს, რას ყიდულობს და როგორ ყიდულობს?

რა ფასში შეიძლება თქვენთან კონკრეტული ქართული ნაწარმის შემოტანა ისე, რომ კონკურენტული იყოს?

რა სამომხმარებლო ტენდენციები შეინიშნება ისეთი, რომელსაც შეიძლება აჰყვეთ?

მიდექით, მოდექით, გაიკითხეთ, ადგილობრივებს დაელაპარაკეთ, შეამოწმეთ, დაადგინეთ … ბოლო-ბოლო მანდ რამდენი ხანია რაც ხართ? ხომ გქონდათ აქამდე ადგილობრივებთან ურთიერთობა? ჩართეთ გონება და მიხვდებით რა პროდუქცია აკლიათ მანდ.

თქვენ გჭირდებათ გააკეთოთ დაახლოებით 10 კატეგორიის პროდუქციის ნუსხა (ღვინო, ყველი, ტყემალი, სანელებლები, წვენი და ა.შ.), რომლებზედაც მუშაობის დაწყებას აზრი აქვს და ხელთ გექნეთ თითოეულის დასაბუთება. სიზუსტეს ნუ გამოედევნებით ამ ეტაპზე, ზოგადი მონახაზიც საკმარისია.

 

1.4 შეისწავლეთ რომელია ის ქართული ნაწარმი, რომელიც მანდ არ იციან

გადახედეთ თქვენს მიერ მოპოვებული ქართული ნაწარმის მწარმოებლების და პროდუქციის სიას. რომელი არ იციან მანდ? მაქეთკენ იციან ბადაგი? დამბალხაჭო? ჩურჩხელა? ტყემალი? სულგუნი? ხურმის ჩირი? ტყლაპი? გოზინაყი? აჩვენეთ მაქაურებს ქართული ნაწარმის სურათები.

როცა არ იციან, ეს დიდი შანსია, ოღონდ სერიოზული სამუშაოა მარკეტინგულად. ძალიან რთულია ხალხს აყიდინო ის ნაწარმი, რომელიც პირველად გაიცნო, თუმცა თუ მოეწონათ სერიოზული შანსი შეიძლება გაჩნდეს. ოღონდ, ხალხსაც გააჩნია.

მეორე მიდგომაა: მანდ იციან ყველი რა არის? ესმით ყველის უპირატესობები? მოიხმარენ ყველს? მოეწონებათ სულგუნი? აი თუ კი, მაშინ შეიძლება იფიქროთ სულგუნის გატანაზე! ეს მარკეტინგულად შედარებით ადვილი ჩანს, მაგრამ სამაგიეროდ საფასო კონკურენციაში შესვლა იქნება საჭირო, რის გამოც დიდი შანსია ქართულმა ნაწარმმა ფასში წააგოს. თუმცა, თუ დაუსაბუთებ მის სარგებლიანობას, შეიძლება პროდუქცია პრემიუმ სეგმენტში მოხვდეს. როგორც იტყვიან – „ყველა მატარებელს თავისი მგზავრი ჰყავს“.

 

1.5 გავფანტოთ მითი: ევროპაში „X“ პროდუქტი „Y” ფასში იყიდება …

ხშირად გამოუცდელ ანალიტიკოსებს, ჟურნალისტებს და მწარმოებლებს ჰგონიათ, რომ რახან სადღაც, რომელიმე ქვეყანაში რომელიმე ნაწარმი რომელიმე „დახლზე“ „ამდენი“ ღირს, ეს არის მომგებიანი. შეიძლება თქვენს ჩამოუაროთ სუპერმარკეტებს და ნახოთ რაღაც ისეთი და ისეთ ფასში, რაც საქართველოშიც არის და ფასთა სხვაობაზე „გაკეთების“ იმედი გაგიჩნდეთ. შეიძლება მომგებიანი გეჩვენებათ, მაგრამ როგორ გგონიათ ვისთვისაა ეს რეალურად მომგებიანი?

აი მაგალითად, ქართული ღვინო, რომელიც ბოთლი „ევროპაში“ იყიდება 60 ევროდ, წარმოჩენილია იმდენად მიმზიდველად, რომ ადამიანს იმედი უჩნდება. პირდაპირ გეტყვით, რომ ეს იმედი ფუჭია! და ფასზე აპელირებაც ფუჭია! მომგებიანობაზე საუბარი მით უმეტეს. ასეთი კუთხით თემის დაძვრა ხომ საერთოდ …

რატომ?

სულ სხვაა რა ფასი ადევს დახლზე, რა ფასში იყიდება რესტორანში და სულ სხვაა რა ფასს გადაგიხდის მიმწოდებელს ის ქსელი. რეალურად, იმ 60 ევროს ღირებულების გაყიდული ბოთლიდან მიმწოდებელ მწარმოებელს მეხუთედი თუ შეხვდა, უკვე ესეც შეიძლება მიღწევა იყოს.

რატომ ასე? იმიტომ, რომ ყველა პროდუქტის მომწოდებელი ყველგან არის ბევრი. და რესტორანი იქნება თუ ჰიპერმარკეტი, რატომ გადაგიხდის მეტს, თუ სხვას უფრო იაფად შეაქვს? თუ თქვენი თვალები მოხიბლავს მას? თუ ღვინის სამშობლოს 8000 წლიანი ისტორია? ეს კარგია პიარისთვის, მაგრამ საქმე-საქმეზე რომ მიდგება ყველაფერი მაინც ფინანსებამდე დადის.

ჯობია „ფერადი სათვალე“ მოიხსენით და მწარე რეალობას თვალი გაუსწორეთ … თავიდანვე!

 

1.6 შეისწავლეთ თუ რა იწარმოება საქართველოში ხარისხიანი

როგორ მოიპოვო ინფორმაცია ქართული ხარისხიანი ნაწარმის შესახებ?

FB გვერდები? ვებსაიტები? კატალოგები?

როგორია თქვენს მიერ შერჩეული ქართული ნაწარმის ხარისხი?

აქვთ კი სერტიფიკატები?

რა სტანდარტებს აკმაყოფილებენ?

რომელია ისეთი უნიკალობის მქონე პროდუქცია, რომელიც თქვენი მიზნობრივი აუდიტორიისათვის იქნებოდა საინტერესო?

გამოიყენეთ „KAR.GE საექსპორტო კატალოგი 2017“, სადაც დეტალურად არის ინფორმაცია როგორც მწარმოებლების, ასევე მათ მიერ შექმნილი ნაწარმის შესახებ სურათების, აღწერილობის და საკონტაქტო ინფორმაციის ჩათვლით.

ასევე საინტერესო იქნება tradewithgeorgia.com. სხვა რესურსი, საიდანაც თქვენ შეიძლება მიიღოთ მწარმოებლების შესახებ ინფორმაცია არის პალატები, ბიზნეს ასოციაციები და რა თქმა უნდა პირადი კავშირები. საქართველოში გყავთ საქმიანი ახლობლები? იქნებ ისინი აწარმოებენ რამე ღირებულს, რომლის წაღებასაც აზრი აქვს?

 

1.7 პირველი ნათლობა“: შეარჩიეთ პროდუქციის პირველი ჯგუფი, წაიღეთ ნიმუშები სადეგუსტაციოდ და მოაწყვეთ თქვენი პირველი დეგუსტაცია

დადგა დრო პირველი კონკრეტული ღონისძიება დაგეგმოთ. თქვენ უკვე საკმარისად შეისწავლეთ საიმისოდ, რომ პირველი კონკრეტული შედეგი დადოთ. ეს შეიძლება იყოს საქართველოდან ნიმუშების ჩატანა და მცირე დეგუსტაციის მანდ მოწყობა.

დასვით მიზანი: ეს დეგუსტაცია უნდა მოაწყოთ საქმიანობის დაწყებიდან მაქსიმუმ 6 თვეში. რეალურად 3 თვეშიც შეიძლება და უფრო მალეც.

კონკრეტულ დღეს დანიშნეთ დეგუსტაცია (2 თვით ადრე) და “პირდაპირი დამიზნებით” დაელაპარაკეთ მწარმოებლებს, რომ მოგაწოდონ ნიმუშები კონკრეტული დეგუსტაციისათვის.

დეგუსტაციის (საჭირო ხალხში) ორგანიზება ცალკე თემაა. ეს თქვენი რისკია. მოელაპარაკეთ მწარმოებელს, რომ ნიმუში მოგაწოდოთ მან, ტრანსპორტირების რისკი კი თქვენზე იყოს. ეს უფრო სამართლიანია ვიდრე ის, რომ თქვენ აიღოთ თქვენს თავზე ყველა ხარჯი, ან მწარმოებელმა. ეს ტესტიცაა … იმ მწარმოებელთა გამოსავლენად, რომლებიც მზად არიან გეთანამშრომლონ.

ოღონდ ცხადია მწარმოებლებსაც დაანახეთ რეალური ხეირი, რომ ნიმუშში დაიხარჯონ. მინიმუმ PR ხეირი რომ ნახოს მწარმოებელმა უკვე საქმეა. მაგალითად გამოუგზავნეთ მწარმოებელს სურათები და ვიდეო, რომ მან თავის წრეში თავი მოიწონოს.

გაითვალისწინეთ, რომ ნიმუშის წაღება შეიძლება თქვენს ქვეყანაში არც ისე ადვილი იყოს. პროდუქტის ტრანსპორტირების სტანდარტული წესების მიღმა კარგად გაარკვიეთ რა პროცედურები, დრო და თანხა სჭირდება ნიმუშის საქართველოდან გამოგზავნას და რა პროცედურები, დრო და თანხა სჭირდება თქვენთან ნიმუშის მიღებას. განიხილეთ სხვადასხვა არხები: საერთაშორისო ფოსტა, ადამიანისათვის ნიმუშების გამოტნევა, მანქანისათვის გამოტნევა და ა.შ. და არა მხოლოდ განიხილეთ, არამედ გაიღეთ თანხა და დატესტეთ. ეს გზა გაკვალული უნდა გქონდეთ მანამ, სანამ დეგუსტაციას დანიშნავთ, თორემ შეგეკითხებათ მწარმოებელი დეტალებს და რომ ვერ უპასუხებთ, მინიმუმ არასერიოზულობაში ჩაგეთვლებათ.

შედეგად გამოიკვეთება იმ მწარმოებელთა ნუსხა, რომლებიც გეთანამშრომლებიან. მცირე თანამშრომლობა ვერც კი წარმოიდგენთ რამდენს გაფილტრავს (როგორც მწარმოებელს, ასევე თქვენს მიდგომებს).

აუცილებელი არაა რამე გრანდიოზული მოაწყოთ, მთავარია ლამაზად გააკეთოთ ყველაფერი კონკრეტული მიზნით და გადაიღოთ სურათები/ვიდეო. შედგება თუ არა დეგუსტაცია გააგდეთ დიდი „ბომბი“ და ყველას გააგებინეთ მომხდარის შესახებ. ეს უკვე დიდი წარმატებაა, რომელიც ყოველთვის უნდა აღინიშნოს! ისწავლეთ პროცესში სიამოვნების მიღება!

 

2. ამ მომენტში თქვენ უკვე კონკრეტული ცოდნა, უნარები, გამოცდილება და კავშირები გაქვთ საიმისოდ, რომ გააკეთოთ სტრატეგიული არჩევანი შემდგომი მოქმედების პრინციპებთან დაკავშირებით. დააკვირდით, რომ თითოეული ეს საკითხი ამა თუ იმ ფორმით ადრეც ამოტივტივდებოდა, მაგრამ ეხლა დროა უკვე სისტემის ჩამოყალიბებაზე სერიოზულად იფიქროთ. ყველაზე საინტერესო აწი იწყება.

 

2.1 მუშაობა საკუთარი ბრენდით თუ მწარმოებლების ბრენდებით?

რომელი ჯობია?

გააჩნია რა შემთხვევაში!

ამ მომენტში უკვე გექნებათ საკმარისი გამოცდილება საიმისოდ, რომ ეს პრინციპული საკითხი გადაწყვიტოთ. მანამდეც შეიძლება ფიქრი ამ თემაზე და გადაწყვეტილების მიღება, მაგრამ სანამ რამეს „გააფორმებთ“ მე გირჩევდით, რომ გარკვეული გამოცდილება დააგროვოთ. იქნებ საქმიანობის დაწყებიდან 6 თვეში მიხვდეთ, რომ საერთოდ არაა ეს სათქვენო საქმე?

მსხვილი მწარმოებელი როგორც წესი არჩევს არ ჰყავდეს შუამავალი. მას მაქსიმუმ ეყოლება წარმომადგენელი, რომელსაც %-ს გადაუხდის გარიგებიდან. წვრილი კომპანია, რომელიც თავისით ვერ ქაჩავს პირდაპირ ურთიერთობას უფრო მეტად მოტივირებულია თქვენ იყოთ მასთან ერთად საერთო საქმეში. თუმცა გააჩნია.

არჩევანი გაქვთ ორი: 1) იმუშავოთ არსებული ბრენდების გატანაზე, მაგრამ ადრე თუ გვიან (თვალი გავუსწოროთ რეალობას) არის რისკი, რომ შუამავალი ამოგაგდონ საქმიდან, 2) ან შექმნათ საკუთარი ბრენდი და ადგილობრივ მწარმოებლებს დაამზადებინოთ პროდუქცია თქვენი ბრენდით. ამ მხრივ უკვე ხართ დაცული, სერიოზულად დაცული გადაგდებისგან. ორივე გზას თავისი პლიუსები და მინუსები აქვს.

თუ თქვენ უკვე არსებული მწარმოებლის ბრენდით გადაწყვეტთ მუშაობას, მაშინ აუცილებლად დღის წესრიგში დადგება ექსკლუზივის საკითხი. თქვენს ქვეყანაში თქვენ უნდა მოიპოვოთ ექსკლუზივი კონკრეტულ ბრენდზე თან 3-5 წლის ვადით. თორემ მოხდება ისე, რომ თქვენ ნემსის ყუნწში არაერთხელ გაძვრებით, უცებ კი ვიღაც თქვენს გვერდით იგივე ბრენდზე დაიწყებს მუშაობას და შედეგით ისარგებლებს.

თუ საკუთარი ბრენდის შექმნას გადაწყვეტთ, მაშინ გირჩევთ ბრენდი შექმნათ სწორად და მის შექმნაში დაიხმაროთ ადგილობრივი სარეკლამო კომპანია, რომელსაც კარგად ესმის ადგილობრივი ბაზარი. შეიძლება ამ საქმეეში ჩართოთ ქართული სარეკლამოც. ან პირადად აიღოთ ეს თემა თქვენს თავზე (თუ რა თქმა უნდა იცით როგორ).

გაითვალისწინეთ, რომ აქ მხოლოდ ლოგოს შექმნაზე არაა საუბარი. ბრენდის შექმნა გულისხმობს კონცეპტუალურ და ვიზუალურ მხარეებს. კონცეპტუალური მხარე კი თქვენ უნდა შექმნათ სათანადო სტრატეგიაზე დაყრდნობით. თემა უნდა შეფუთოთ ბოლომდე, სახელწოდებიდან დაწყებული ვებსაიტით დამთავრებული.

რომ შევაჯამოთ, ეს საკითხი პრინციპული მნიშვნელობისაა და მომავალი წლების მასშტაბით სტრატეგიის განსაზღვრას უკავშირდება. თუ თავიდანვე გააზრებულად გადაწყვეტთ საკუთარი ბრენდით მუშაობას, აქ რისკი და ხარჯი მეტი გექნებათ, მაგრამ დაცულობის 100% გარანტია გაქვთ ჩათვალეთ!

 

2.2 მუშაობის სქემა, რომელიც ალბათ ერთ-ერთი ყველაზე გამართლებულია საქართველოში როცა უცხო ქვეყნის ბაზარზე თქვენი საკუთარი ახლად შექმნილი ბრენდით მუშაობთ

  1. აიღეთ კონკრეტული თემა, მაგალითად ჩურჩხელა ან ნებისმიერი სხვა რამ და შეისწავლეთ იმ დონეზე, რომ საბოლოო ნაწარმის სტანდარტი ჩამოაყალიბოთ. დაიხმარეთ პროფესიონალი. სტანდარტი – ეს არის კონკრეტული “ფორმულა”, თუ რა მახასიათებლების მქონე უნდა იყოს კონკრეტული პროდუქტი, რომელსაც ექნება სასაქონლო სახე. და ეს სტანდარტი უნდა იყოს წერილობითი სახით + დასურათებული. ეს არის არა მწარმოებლის შიდა სტანდარტი, არამედ თქვენი სტანდარტი იმ პროდუქტისთვის, რომელიც თქვენი აზრით იმუშავებს იმ ბაზარზე, სადაც თქვენ მუშაობთ.
  2. დაამზადეთ ნიმუშები და დატესტეთ. რამოდენიმე პარტიაც დაამზადებინეთ. რამოდენიმე მწარმოებელიც მოიძიეთ, ვისაც დამზადება შეუძლია. ამ პროცესში დატესტავთ მწარმოებლებსაც, ხალხსაც და ა.შ. არ ენდოთ უკვე დამზადებულს (შეიძლება გადაფუთვის ცდუნება გაგიჩნდეთ), ვინაიდან როგორც წესი მათ შიდა სტანდარტი კი უნდა ჰქონდეთ, და ექნებათ კიდეც, მაგრამ ალბათ არ დაიცავენ მას ან განსხვავებული იქნება თქვენი სტანდარტისგან.
  3. გაჭერით ბაზარი პროდუქტისთვის სადაც ხართ, მაგალითად ნახეთ მყიდველი რითეილერი, სასტუმრო ან სარესტორნო ქსელი. აქ სამუშაო ბლომადაა, მაგრამ სპეციალურად დამზადებული ნიმუშებით დიდი შანსია ფონს გახვიდეთ დასაწყისში მაინც. რეალურად ამით კი იწყება, მაგრამ პირველი ორი ნაბიჯი თუ არ გაიარე, ამ შრომის გაწევას დიდი აზრი არ აქვს.
  4. საქართველოში აარჩიე მწარმოებელი (უკვე ამ მომენტისთვის მოძებნილი გეყოლება) ვინც შენს მიერ მიცემული სტანდარტით გააკეთებს ნაწარმს სტაბილურად. საჭირო იქნება მყარი კონტრაქტი მათთან, თავისი საჯარიმო სანქციებით და პასუხისმგებლობებით. კარგი იქნება თუ ამ პროდუქტის წარმოება შეეძლება ბევრს, რომ წესიერი მწარმოებელი შეარჩიო, რომელსაც მერე გააკონტროლებ. უკიდურეს შემთხვევაში გააკეთე საკუთარი წარმოება აქ, ადგილზე თუ ამას აზრი ექნება.
  5. საქართველოში უნდა გყავდეს “ჩაქუჩი”, რომელიც წარმოების პროცესს და ტვირთს გააკონტროლებს გამოგზავნამდე. ყველა ტვირთს! ამ ადამიანს მუშტში უნდა ჰქონდეს მთელი პროცესი და სადაც საჭიროა „ავი მუსაიფიც“ უნდა კარგად შეეძლოს.

 

2.3 სად და როგორ ჩადოთ თქვენი ინტერესი?

იმედი მაქვს დედა ტერეზა არ ბრძანდებით და საკითხს საქმიანად უდგებით …

ეს არის ბიზნესი! და ამით ყველაფერი ნათქვამია!

თუ თქვენი ბრენდით იმუშავებთ და თქვენი კომპანიით, უკვე გასაგებია, რომ იაფად იყიდით ან აწარმოებთ თქვენი ბრენდის ნაწარმს და ოდნავ უფრო ძვირად გაყიდით. რამდენად ძვირად? ეს სიტუაციაზეა გამოკიდებული. ზოგჯერ მარჟა შეიძლება მცირე იყოს, ზოგჯერ კი მეტი. თუმცა +1 ორგანიზაციაში ბრუნვის გატარებას თავისთავად ახლავს ხარჯები, რომლებიც გაგიძვირებენ ფასს იმაზე მეტად, ვიდრე შეიძლება ისურვოთ;

თუ თქვენ იურიდიულ პირს არ შექმნით და უშუალოდ კომპანიას გაატანინებთ პროდუქტს (მწარმოებლის სახელით გაიყიდება), მაშინ თქვენ უნდა გქონდეთ მყარი ხელშეკრულება მწარმოებელთან, რომ მან თქვენი ინტერესი 1-3 % ჩადოს შეთავაზებულ ფასში. ამ დროს ხართ მწარმოებლის წარმომადგენელი, რაც ასევე ფრიად მოქნილი სტატუსია. გექნებათ წარმომადგენლის დოკუმენტი და გექნებათ „სახე“.

იქონიეთ მოთმინება, რომ საჭირო დრო შეარჩიოთ ამ საკითხის დასასმელად და ცოდნა/უნარები, რომ ჭკვიანური გადაწყვეტილება მიიღოთ თქვენს ინტერესთან დაკავშირებით. განსაკუთრებით სიფრთხილეა საჭირო მაშინ როცა პირველი ნაბიჯები იდგმება. დაწყება ალბათ წარმომადგენლის სტატუსიდან ჯობია. თუმცა ესეც თქვენს სიტუაციაზეა დამოკიდებული.

 

2.4 იურიდიული პირი, რომლითაც იურთიერთებთ საზოგადოებასთან

ვინ იქნებით თქვენ? კონკრეტული „სახელი და გვარი“ თუ იურიდიული პირი? თავიდან არაა აუცილებელი, მაგრამ სულ მალე მიხვდებით, რომ იურიდიული „შეფუთვის“ გარეშე ნაბიჯსაც ვერ გადადგამთ.

რას ვგულისხმობ?

დავუშვათ დაგჭირდათ კონტრაქტის გაფორმება, ან ბრენდის რეგისტრაცია, ან თუნდაც წერილის დაწერა ან ყველაზე მარტივი რამ: წერილს გიგზავნიან და მისამართი სჭირდებათ. ანუ, სულ სხვაა მხარე იყოს „სახელი და გვარი“, ხოლო სულ სხვაა როცა იურიდიული პირი გაქვს, ოფისი გაქვს, ბიზნეს ბარათი გაქვს და ა.შ.

აქ გამოსავალი შეიძლება იყოს, რომ ადგილზე დაარეგისტრირო სავაჭრო კომპანია. ან შეიძლება საქართველოში არსებული სავაჭრო ორგანიზაციის, ან მწარმოებლის ოფიციალური წარმომადგენელი გახდე თუ ეს გაინტერესებთ. ან თავიდან სახლიდან იმუშავო.

ოფისი სულაც არაა საჭირო. იქნებ თქვენს არეალში ვირტუალ ოფისი იყოს, სადაც PO BOX-ს მოგცემენ? ან co-working სივრცე. სიმბოლურ თანხაში თავისუფლად შეიძლება საკმაოდ პროფესიონალური „შეფუთვა“ გაიკეთოთ. შეხვედრის ადგილს ყოველთვის მოძებნით, ან სტუმრად ეწვევით, ან ბარში/რესტორანში/სასტუმროში დაჯდებით თქვენს პარტნიორთან ერთად.

 

2.5 შექმენით გუნდი

მარტო კაცი ჭამაში ცოდვაა …

თავიდან შეიძლება მარტომ „ირბინოთ“, მაგრამ ადრე თუ გვიან დაგჭირდებათ საიმედო გუნდი. რაც მალე დაიჭერთ თადარიგს და სანდო პროფესიონალებს გამოძებნით, მით უკეთესი.

აუცილებელი არ არის თავიდანვე ოფისი გექნეთ, სახლშიც შეიძლება შეხვედრების გაკეთება. რაღაც ეტაპზე თუ საჭიროდ ჩათვლით ოფისიც შეიძლება და უფრო მეტიც.

 

2.6 შუამავლებთან და მომსახურე ორგანიზაციებთან ურთიერთობა

როგორც წესი, რაც მეტია შუამავალი, მით მეტია ხარჯი, მეტია კომუნიკაციისას გაუგებრობის რისკი, მეტია ჩავარდნის ალბათობა და მით მეტი გამოდის საექსპორტო ფასი. მეორეს მხრივ შუამავალი ცუდი სულაც არაა იმის გათვალისწინებით, რომ მათ აქვთ კავშირები და მათი მეშვეობით მასშტაბის გაზრდა შეიძლება ადვილი იყოს.

მნიშვნელოვანია:

  1. თქვენსა და საქართველოში მწარმოებელს შორის არავინ არ უნდა ჩააყენოთ! ანუ მწარმოებელთან უნდა იყოს პირდაპირ ხაზზე;
  2. თქვენსა და თქვენს ქვეყანაში მყიდველს შორის ასევე სჯობს არავინ ჩააყენოთ! ანუ მყიდველთან სჯობს თქვენ იყოთ პირდაპირ ხაზზე;

ყველა დანარჩენი, რომელსაც პროცესში ჩართავთ, სჯობს  გყავდეთ outsource-ზე, რომელსაც კონკრეტულ მომსახურებაში გადაუხდით კონკრეტულ თანხას. მაგალითად ორგანიზაცია, რომელიც 1) გააკონტროლებს გამოგზავნილი პროდუქციის ხარისხს, 2) გაგიწევთ საბაჟო და იურიდიულ კონსულტაციას, 3) გაგიწევთ საბუღალტრო მომსახურებას, 4) გაგიწევთ სატრანსპორტო მომსახურებას, 5) მოგაწვდით საბაზრო ინფორმაციას, 6) გაგიკვალავთ გზას საჭირო ადგილებში, 7) მართავს Facebook-ს და ვებსაიტს, და ა.შ.

პროცესში ჩართულ ყველა მხარეს უნდა განუსაზღვროთ ფუნქცია და მხოლოდ ამის შემდეგ დაელაპარაკოთ და შეუთანხმდეთ. ეს ბიზნესია და სათანადოდ უნდა მიუდგეთ. საჭირო ხალხის პატივისცემის მრავალი ფორმა არსებობს და თუ თქვენ გამრავლებასთან ერთად გაყოფის ნიჭიც სათანადო აღმოგაჩნდებათ, ეს მხოლოდ წაგწევთ წინ.

 

2.7 ურთიერთობა ორგანიზებულ „მაფიოზურ“ დაჯგუფებებთან

შევხედოთ ასე …

ყველა ქვეყანას, ზოგჯერ კი რეგიონსაც კი ქვეყანაში თავისი წყობა აქვს. ზოგან კანონი კანონობს, ზოგან სახელმწიფო ჩინოვნიკია მთავარი „მაფიოზი“, ზოგან კი ადგილობრივი მაფიოზური დაჯგუფება განაგებს სიტუაციას.

იმოქმედეთ შესაბამისად, თქვენი მიზნების შესაბამისად …

[აქ „რეცეპტებს“ ვერავინ შემოგთავაზებთ]

 

2.8 ტრანსპორტირების შესახებ

საქართველოდან თქვენი ქვეყნის მიმართულებით კარგად უნდა იცოდეთ რომელი სატრანსპორტო არხების გამოყენება შეგიძლიათ და თითოეული რა ჯდება.

ასევე უნდა გესმოდეთ, რომ სულ სხვაა 100 კგ ტვირთის ტრანსპორტირება და სულ სხვაა 18 ტონიანი კონტეინერის ტრანსპორტირება. პროცედურულადაც, ფასის და დროის თვალსაზრისითაც.

ამიტომ აიღეთ ერთი კონკრეტული შემთხვევა (ანუ დასვით ამოცანა) და ეს ამოცანა დაუსვით რამოდენიმე სატრანსპორტო კომპანიას, ასევე ავიაკომპანიას, ასევე საფოსტო კომპანიას, რომ გაიგოთ მათი პირობები, ფასები და აუცილებელი ნაბიჯ-ნაბიჯ პროცედურები.

და აუცილებლად დატესტეთ თითოეული არხი!

 

3. ამ საკითხების გააზრების და სათანადო გეგმის შედგენის შემდეგ უკვე დროა აქტიურ სამუშაოებზე გადახვიდეთ. გეგმა იმ საჭირო თვითდარწმუნების ძალას მოგცემთ, რომელიც წინ და წინ გიბიძგებთ. გაინტერესებთ რა არის ის აუცილებელი ქმედებები, რომელთა გაკეთებაც მოგიწევთ?

 

3.1 გააკეთეთ FB გვერდი/ჯგუფი და/ან ვებსაიტი

ინტერნეტი, განსაკუთრებით კი Facebook საჭირო ხალხზე გასვლის ერთ-ერთი აუცილებელი ინსტრუმენტია, რომელიც აუცილებლად უნდა ჩართოთ თქვენს საქმიანობაში. რაც არ უნდა ნაბიჯი გადადგათ თქვენ ხომ გჭირდებათ აუდიტორია, რომელსაც საქმის კურსში ამყოფებთ? ჰოდა შეუდექით საქმეს, შექმენით კომუნიკაციის ეფექტური არხი და ელაპარაკეთ თქვენს აუდიტორიას.

ვებსაიტი შედარებით რთული ამოცანაა და თავიდან ამას ალბათ არ გირჩევთ, მაგრამ დღეს თვეში 15 $-დან და ბევრ ადგილას კიდევ უფრო იაფად შეიძლება ააწყოთ და შეინარჩუნოთ ძალიან პროფესიონალური ვებსაიტი. ასე რომ თუ საქმეს სერიოზულად უდგებით, თავიდანვე გააკეთეთ. დაგიფასდებათ!

Facebook გვერდი სპეციფიკურია, გააკეთეთ და მიაბით ვებსაიტიდან. კიდევ ერთი ინსტრუმენტი გექნებათ. თუ თქვენს არეალში პოპულარულია Twitter, ან LinkedIn ან რომელიმე სხვა სოციალური ქსელი, გააკეთეთ. ოღონდ გაითვალისწინებთ, რომ ყველას ვერ ამუშავებთ. თითოეული ქსელის მართვას სჭირდება ცოდნა, უნარი და დრო.

თქვენი Facebook პროფილიც შეგიძლიათ ამ საქმისთვის გამოიყენოთ, მაგრამ იქ შეზღუდვაა 5,000 მეგობრით და იმის იქით მხოლოდ Follower თუ დაგემატებათ თავისი ინიციატივით. თუმცა ესეც გამოსავალია.

Facebook ჯგუფი იდეალური შეიძლება გამოდგეს საკომუნიკაციო მიზნებისათვის. ჯგუფში კომუნიკაციის პროცესში ყველა თანაბრად ერთვება. თან დარწმუნებით შემიძლია გითხრათ, რომ ემიგრანტებს, მარტო ქართველებს არა, სხვა ქვეყნის ემიგრანტებსაც, უამრავი FB ჯგუფი აერთიანებთ. თუმცა აქაც სიფრთხილეა საჭირო ვინმე ისეთი არ შემოიპაროს, რომელიც თქვენს გაჭრილ არხებს „აგახევთ“ და მშრალზე დაგტოვებთ.

ავსტრალიაში ბრძანდებით? დაარქვით  Facebook ჯგუფს „Georgian Products in Australia” ან რამე მსგავსი. ჩამოუარეთ თქვენს ავსტრალიურ სამეგობროს, გვერდებს, ჯგუფებს სადაც ხართ და მოიწვიეთ მიზნობრივი აუდიტორია ამ ჯგუფში (შემოშვებამდე გადაამოწმეთ ვინაა და რა უნდა). მანამდე სჯობს   შეკრიბოთ ინფორმაცია თუ სადმე რამე ქართული იყიდება და დადეთ ჯგუფში, რომ დაინტერესებულმა ადამიანმა ადვილად მიაგნოს. და როგორც კი რამე ახალი შემოვა, მაშინვე მიაწოდეთ ინფორმაცია ჯგუფის წევრებს. პერიოდულად მოაწყვეთ თემატური აქტივობები და ა.შ. კომუნიკაციის თქვენი უნარები ძალიან კარგ სამსახურს გაგიწევთ ამ დროს.

თუ დააკვირდებით, ასეთი ჯგუფი როდესაც გექნებათ, დეგუსტაციის ან რამე სხვა ღონისძიების მოწყობა უმარტივესად შეიძლება. ერთი დაძახება და დაინტერესებულთა მთელ არმიას შეკრებთ.

თქვენი მხრიდან სოციალური აქტივობები არის პრინციპულად აუცილებელი თან ეს აქტივობები თქვენი სტრატეგიის ჩარჩოში უნდა ჯდებოდეს. ამ მომენტამდე თქვენ უკვე მიხვდებოდით არის თუ არა ეს თქვენი საქმე. ეს იმას ნიშნავს, რომ თქვენ თვითონ ქმნით თქვენს რეპუტაციას და სოციალურ ქსელში თქვენი სტრატეგიის შესაბამისი რეპუტაციის ჩამოყალიბება არის კრიტიკულად მნიშვნელოვანი.

ეს სხვათა შორის იმასაც გულისხმობს, რომ უსარგებლო საჯარო კამათში არ შეხვიდეთ არავისთან. და იმასაც, რომ თუ საქმეს დასჭირდა, უნდა შეგეძლოთ კბილებით დაიცვათ საქმის ინტერესები ისე, რომ ბოლო სიტყვა ყოველთვის იყოს თქვენი!

შედეგი 1: Facebook ჯგუფი და მასში დაინტერესებული ადამიანების მზარდი რაოდენობა დაგეხმარებათ საჭირო დროს გააგდოთ რეზონანსული „ბომბი“.

შედეგი 2: სოციალურ ქსელში თქვენ შექმნით თქვენს რეპუტაციას, რომელიც სათანადო სამსახურს გაგიწევთ მომავალში, ყოველ ეტაპზე.

არ დაგავიწყდეთ, რომ ყველა მნიშვნელოვანი კონტაქტი უნდა გყავდეთ ტელეფონშიც (სათანადო რეზერვით). ხანდახან SMS-ების დაგზავნაც დაგჭირდებათ და ელ. მისამართებზე მასალის გაგზავნაც. ყველა ბაზა ორგანიზებული უნდა გქონდეთ იდეალურად. ყველა სასარგებლო ელექტრონული ფაილი (ყველაფერი) მინიმუმ ორ სხვადასხვა დისკზე უნდა არეზერვოთ მორიგეობით თვეში ერთხელ.

 

3.2 შექმენით თქვენი ინფორმირების სისტემა

როგორ მიიღებთ ყველა იმ ინფორმაციას, რაც საქმეში დაგჭირდებათ?

ძალიან ბევრი სახის საჭირო ინფორმაცის წყარო უნდა ერთად „შეფსკვნათ“ ერთ არხში, რომ თქვენთან მუდმივად მოდიოდეს მხოლოდ ის, რაც გჭირდებათ – იქნება ეს ადგილობრივი ხელისუფლების მიერ გამოცხადებული ტენდერები თუ საქართველოში რომ ახალი მწარმოებელი გამოჩნდება მისი საკონტაქტო ინფორმაცია.

იმავდროულად აუცილებელია გექნეთ ინფორმაციაზე სწრაფი რეაგირების აპრობირებული სისტემა. ვინ ამას როგორ დააყენებს ეს უკვე ინდივიდუალური თემაა.

მაგალითად, KAR.GE კატალოგში ახალი მწარმოებლის შესახებ ჩანაწერი გაჩნდა? სასწრაფოდ დაუკავშირდი მწარმოებელს და დაელაპარაკე ექსპორტის შესაძლებლობაზე.

 

3.3 კავშირზე გადით ქართულ და არა მარტო ქართულ დიასპორულ ორგანიზაციებთან

ქართველებს ბევრ ქვეყანაში აქვთ დიასპორული ორგანიზაციები. თქვენსკენ არის ასეთი რამ? მოიძიეთ. თუ არ არის ასეთი ორგანიზაცია, გააკეთეთ!

ნუ შემოიფარგლებით მხოლოდ ქართული სათვისტომოებით. გადახედეთ უცხოელებს. მათთან თანამშრომლობით შეიძლება ძალიან მოიგოთ.

ქართულ სათვისტომოებს სხვადასხვა ქვეყანაში ბევრი საერთო ახასიათებთ. ისინი ძირითადში არაფორმალური გაერთიანებები არიან, ადამიანები Facebook-ით არიან ერთმანეთთან კავშირზე და ქართველობის დიდი ნაწილი – უმრავლესობა არალეგალია (ხშირად საბანკო ანგარიშიც არ აქვთ), რომელიც ცენტს ცენტზე აწებებს და საქართველოში აგზავნის. ამ რეალობის სწორად გააზრებას წარმატებისათვის დიდი მნიშვნელობა აქვს.

 

3.4 მოიძიეთ სტრატეგიული პარტნიორები

სტრატეგიული პარტნიორი არის ის, რომელიც თქვენთვის საინტერესო აუდიტორიაზე მუშაობს (მაგალითად სავაჭრო ქსელები), ოღონდ სხვა თემით.

დავუშვათ ნახეთ უკრაინელი, რომელიც უკრაინული ნაწარმის გაყიდვებზე მუშაობს. მას თავისი პროდუქტები ექნება, თქვენ თქვენი. გაცვალეთ ოფერები. და ორივემ იმუშავეთ ორივეს პროდუქციაზე. თუნდაც გექნეთ ერთმანეთის კონკურენტი პროდუქტი, მერე რა? ჩადეთ ერთმანეთის ინტერესი თითოეულ კომპონენტში და იმუშავეთ პრინციპით „ძალა ერთობაშია“! ასე აღმართსაც მოხნავთ!

ნუ შემოიფარგლებით სტრატეგიული პარტნიორებით მხოლოდ სავაჭრო სფეროში. შეიძლება მოძებნოთ ტრენინგ ცენტრი, რომელიც სპეციალურად შესყიდვებში ატარებს კურსებს კორპორატიული სეგმენტისათვის. ამ ტრენინგ ცენტრთან კავშირიც საინტერესო იქნება თქვენთვის, რადგანაც მისი მეშვეობით გახვალთ სხვადასხვა ორგანიზაციის შესყიდვების მენეჯერებზე.

განიხილეთ ერთობლივი სავაჭრო ორგანიზაციის გაკეთების შესაძლებლობაც. „სახე“ მაინც საჭირო იქნება, ასე რომ ამ ხარჯებს თუ გაიყოფთ საერთო ინტერესების მქონე საქმოსანთან, ეს მხოლოდ კარგი შეიძლება იყოს.

 

3.5 კავშირზე გადით საქართველოს საელჩოსთან

მინიმუმ ინფორმაციის გაცვლა აუცილებელია. დიდი შანსია ერთობლივი ძალებით მეტი შედეგი მიიღოთ. საელჩოსაც აინტერესებს სხვადასხვა ქართულ დღესასწაულებზე ქართული ფესტივალების, დეგუსტაციების გაკეთება და თქვენც. ძალა ერთობაშია! ჩემი რჩევა აქ ასეთია: ინიციატივა სჯობს იყოს თქვენი, მხარდაჭერა კი მათი.

ბოლო სიახლე ამ კუთხით არის ეკონომიკური ატაშეების ინსტიტუტი, რომელიც ორიენტირებული უნდა იყოს ექსპორტის ზრდაზე. ჯერ არ ვიცით რა შედეგს მოიტანს ეს, მაგრამ ზუსტად ვიცი, რომ ინფორმაციის გაცვლის და კავშირების გენერირების თვალსაზრისით მნიშვნელოვანი როლის შესრულება შეუძლიათ. დააზუსტეთ თქვენს ქვეყანაში საქართველოს საელჩო როგორ მუშაობს და ჰყავთ თუ არა ეკონომიკური ატაშე.

მე გირჩევდით, რომ ფრთხილად იყოთ თანამშრომლობის ფორმებთან დაკავშირებით. ბუნებრივია ყველა მხარეს აქვს თავისი ინტერესი. მთავარია ეს ინტერესი იყოს რეალური ქართული საქმის. დანარჩენი დეტალებია. ოღონდ გაითვალისწინეთ, რომ საქართველოს საელჩოსთან „დამეხმარე ბიძია“-ს მიდგომა არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გქონდეთ. საელჩო ფულის ტომარა არ არის, მას ისედაც მწირი ბიუჯეტი აქვს.

მეტი კავშირები, მეტი ინფორმაცია, მეტი სინერგიული ეფექტი.

 

3.6 შეისწავლეთ ექსპორტ-იმპორტის პროცედურები

თითოეულ ნაწარმთან დაკავშირებით როგორია პროცედურები? რეგულირება? წესრიგი?  სატრანსპორტო არხები?

გახსოვრეთ, რომ ყველა ნაწარმი განსხვავებულია და თითოეული ცალ-ცალკე უნდა შეისწავლოთ ყველა ქვეყანაში, ვინაიდან ყველგან თავისი წესრიგი აქვთ. გარდა ამისა მუდმივად უნდა გქონდეთ თითი პულსზე, ვინაიდან კანონები და ადამიანები ხშირად იცვლებიან ხოლმე. დაგჭირდებათ აუცილებლად ბუღალტერი, იურისტი, საბაჟო საკითხების სპეციალისტი. ასევე შეიძლება დაგჭირდეთ სპეციალური ტრენინგის გავლაც.

 

3.7 მოძებნეთ ადგილობრივი პარტნიორი

რამდენად აუცილებელია ადგილობრივი პარტნიორი?

როგორ და ვისთან ითანამშრომლოთ?

პირდაპირ გეტყვით: ხშირად ადგილობრივი პარტიორის გარეშე ვერაფერს გახდებით. ეს ისევ და ისევ იმ გარემოზეა დამოკიდებული, სადაც იმყოფებით. ოღონდ ყველა კვერცხი ერთ კალათში რომ არ უნდა ჩადოთ.

მოიძიეთ ისეთი ადგილობრივი საქმიანი პარტნიორი, რომელსაც აქვს სათანადო არხები და შეიძლება ენდოთ. ანუ, ენდოთ არა მხოლოდ ადამიანს, არამედ მის ბიზნეს ინტერესს/მოტივაციას. გზა გრძელი გაქვთ ამ საქმეში გასავლელი და საიმედო ადგილობრივი პარტნიორი ადრე თუ გვიან დაგჭირდებათ. ასე რომ დროულად მოძებნეთ და დაიწყეთ „ორი ფუთი მარილის“ ერთად ჭამა.

 

3.8 დაამყარეთ საქმიანი ურთიერთობა საქართველოში ტურისტულ კომპანიებთან

სადაც არ უნდა იყოთ, როგორც არ უნდა გაშალოთ ფრთები, თქვენ წარმოადგენთ საქართველოს. ამ გზაზე ნამდვილად გადაეყრებით ბევრ უცხოელს, რომელიც საქართველოში ან ნამყოფი იქნება უკვე, ან დააპირებს წამოსვლას. როცა თქვენ გვერდში გეყოლებათ საიმედო ტურისტული კომპანია, ეს უკვე დამატებითი შემოსავლის წყაროა.

მოძებნეთ მოწესრიგებული ტურისტული კომპანია, რომელიც მოგაწვდით შეთავაზებებს, რომ თქვენ ისინი ხელთ გქონდეთ ნებისმიერ დროს. ან ბოლო-ბოლო თქვენ თვითონ გააკეთეთ საქართველოში ტურისტული კომპანია და მას გაუგზავნეთ კლიენტები (ოღონდ ეს ცდება თქვენს სტრატეგიას).

ერთი შეხედვით სად ქართული ნაწარმის ექსპორტი და სად საქართველოში ტურისტების გამოგზავნა, მაგრამ ისეთ საქმეს კიდებთ ხელს, რომ მოგიწევთ ასეთ სიტუაციებთან გადაყრა და სჯობს იყოთ მომზადებული. მით უმეტეს, რომ თქვენ „გევალებათ“ მხოლოდ შეთავაზება გექნეთ. გადაამისამართებთ ადამიანს და მორჩა. მთავარია ისეთი პარტნიორი შეარჩიეთ, რომელიც თქვენს მიერ გადამისამართებულ პოტენციურ ტურისტს ყურადღებით მოეკიდება და თქვენს ინტერესსაც ჩადებს ამ საქმეში.

 

3.9 როგორ მოვეკიდოთ კონკურენციას იმავე ქვეყანაში მოქმედი სხვა ქართველების მხრიდან

დარწმუნებული იყავით, რომ ამ სტატიას თქვენს ქვეყანაში მყოფი სხვა ქართველებიც წაიკითხავენ და ისინიც დაიწყებენ ფიქრს იგივე მიმართულებით. დავუშვათ გაიგეთ, რომ ვიღაც „ჩალიჩობს“ პარალელურად. როგორ მოიქცევით?

მე შემოგთავაზებდით მინიმუმ შემდეგს:

  1. თქვენს ქვეყანაში კონკრეტული მწარმოებლის ბრენდის დისტრიბუციაზე აუცილებელი წესით გააკეთეთ ექსკლუზიური შეთანხმება. თუ თქვენი ბრენდით მუშაობთ, მაშინ მომწოდებელ საწარმოსთან გააფორმეთ ექსკლუზივი;
  2. ღიად მაინცადამაინც ნუ ილაპარაკებთ ბევრს თქვენს სტრატეგიასა და ტაქტიკაზე, მუშაობის სტილზე და სპეციფიკაზე;
  3. თქვენი მყიდველების შესახებ ინფორმაცია არის კონფიდენციალური ყველასთვის;
  4. დააინტერესეთ ადამიანები, რომ მათ სხვა თანაბარ პირობებში თქვენთან უღირდეთ ურთიერთობის შენარჩუნება უფრო მეტად, ვიდრე ახლით თქვენი ჩანაცვლება;
  5. დანარჩენი უკვე სიტუაციურა;

ეს ზუსტად ის თემაა, სადაც თქვენ თქვენებური გამოსავალი უნდა გამოძებნოთ თქვენი სიტუაციიდან გამომდინარე. გააკეთეთ გეგმა და მიჰყევით მის განხორციელებას ნაბიჯ-ნაბიჯ.

 

4. ზემოთ მოცემული ნაბიჯებიდან რაც მეტს გადადგამთ, მით მეტად მომზადებული იქნებით მომავალი გამოწვევებისათვის. აი ეხლა კი ნამდვილად იწყება ფაზა, როცა უკვე მეტი დრო, ენერგია და ფული იქნება თქვენი მხრიდან საჭირო უფრო და უფრო მეტი შედეგების დასადებად და პირველი, თუნდაც მცირე ოპერაციის წარმატებით განსახორციელებლად.

 

4.1 შეარჩიეთ საიმედო მომწოდებელი/მწარმოებელი საქართველოდან

იცით ვისთან ღირს თანამშრომლობა და ვისთან არა? როგორ შეარჩევთ საიმედო მწარმოებელს, რომელიც გზაში არ გიმტყუნებთ? როგორ აღმოაჩენთ მწარმოებელს, რომელიც არის მზად საექსპორტო შესაძლებლობისათვის?

არადა, თუ არასწორად შეარჩიე პარტნიორი ეს დიდი რისკია. თქვენ სერიოზულ მყიდველებთან ცდილობთ სავაჭრო არხების გაჭრას. ისინი მოგთხოვენ მიწოდების გარანტიას. გარანტიას კი ისე ვერ მისცემთ, თუ საიმედო მომწოდებელი არ გყავთ. ამიტომაც ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს მომწოდებლის თავიდანვე სწორად შერჩევას.

ინფორმაციის საიმედო წყაროების მოძიებაა საჭირო. ჩადით საქართველოში, შეხვდით მწარმოებლებს, დაელაპარაკეთ პირისპირ, არ გამოტოვოთ სპეციალური ექსპოები. მოძებნეთ საჭირო კონტაქტი, ვისაც აქვს კავშირები და ინფორმაცია. დაელაპარაკეთ ყველას, ვისთანაც აზრი აქვს დალაპარაკებას. გადაამოწმეთ მწარმოებლის რეპუტაცია, მისი პროდუქციის ხარისხი, სერტიფიკატები, ფასები და მიწოდების შესაძლებლობები და რაც მთავარია – მისი სიტყვის ფასი.

ოღონდ არ დაგავიწყდეთ, რომ იგივენაირად შემოწმების პროცესში იქნებით თქვენც და ეცადეთ შეცდომა არ დაუშვათ, თქვენც საქმით დაამტკიცეთ, რომ თქვენი მოტივაცია მყარია და თქვენს სიტყვას ფასი აქვს. ნდობა ორმხრივი უნდა იყოს! პირველი შთაბეჭდილება კი კომუნიკაციის პირველ 30 წამში ყალიბდება.

 

4.2 კონკრეტულად რა კრიტერიუმებით გამოავლენთ მწარმოებლებს

ეს 5 კრიტერიუმი პირადად ჩემს მიერ არის ჩამოყალიბებული უკვე მრავალი წლის საქმიანობის შედეგად. მწარმოებელი, რომელიც აკმაყოფილებს ამათ, ღირს იმად, რომ მისი პროდუქტის პოტენციალის შესწავლაზე იმუშავო სერიოზულად. თუ ერთს მაინც არ აკმაყოფილებს, შეეშვით. ტყუილად დაკარგავთ დროს.

მოტივაციის ხარისხი: ეს ნიშნავს რამდენად ესმის მწარმოებელს იმ საქმის მნიშვნელობა, რასაც ჰქვია ექსპორტი, მარკეტინგი, გაყიდვები. პირადად ვიცნობ უამრავ მწარმოებელს, რომელსაც ექსპორტი უბრალოდ არ აინტერესებს. რატომ? ან მხოლოდ შიდა ბაზარისთვის ქმნის ნაწარმს, ან მისი ნაწარმი არ არის საექსპორტოდ მზად, ან მოკალათებულია თავის ნაჭუჭში და არ აინტერესებს მის იქით რა ხდება. ათასი მიზეზი შეიძლება იყოს საიმისოდ, რომ მწარმოებელს ექსპორტი არ უნდოდეს კონკრეტულ ეტაპზე. ჯობია თავიდანვე გამოფილტროთ არამოტივირებული და მოუმზადებელი მწარმოებლები. ეს არამც და არამც არ ნიშნავს, რომ მწარმოებელი „ცუდია“, ან არასოდეს არ ენდომება ექსპორტი. არა! უბრალოდ ის არაა ამ თემისთვის მზად დღეს.

პროდუქციის ხარისხი: სიტყვა „ხარისხი“ ძალიან პირობითი ტერმინია. თქვენ უნდა დააკვირდეთ იმ „აღჭურვილობას“, რაც მწარმოებელს/პროდუქტს გააჩნია სერტიფიკატების სახით, ლაბორატორიული დასკვნების სახით, სხვადასხვა კონკურსებზე მოპოვებული ჯილდოების სახით და ა.შ.

პროდუქციის ფასი: სხვა არის ფასი ადგილზე (ანუ საწარმოდან პირდაპირ რომ გამოიტანო), სხვაა პროდუქციის ფასი თბილისში ჰიპერმარკეტის დახლზე, სულ სხვაა საექსპორტო ფასი აეროპორტის ტერმინალში მიტანით, სულ სხვაა CIP London Heathrow Airport ფასი. თუ თქვენთან ჩამოტანის შემთხვევაში ფასი მაღალი გამოდის, საფასო კონკურენცია შეიძლება პროდუქტმა ვერ მოიგოს და მას პერსპექტივა არ ჰქონდეს დაბალფასიან სეგმენტში. თუმცა, არასაფასო თვალსაზრისით ჰქონდეს აზრი, მაგალითად ჰქონდეს ისეთი თვისებები, რომლითაც უგებდეს ადგილობრივებს მანდ.

მიწოდების სტაბილურობა: დავუშვათ ნახეთ კაკლის მურაბის მწარმოებელი, რომელსაც შეუძლია 500 ქილის დამზადება სეზონზე, ან ნახეთ ღვინის მწარმოებელი, რომელსაც სულ 500 ბოთლის ჩამოსხმა შეუძლია სეზონზე. გარწმუნებთ ეს არაა ის მოცულობა, რომლის გამოც სერიოზული ქსელის წარმომადგენელი დაგელაპარაკებათ (ცხადია იშვიათი გამონაკლისების გარდა, მაგალითად როცა გაქვთ პრემიუს სეგმენტისთვის გამიზნული 500 ბოთლი უსახელოური). თქვენ უნდა ეცადოთ ისეთი მომწოდებელი გყავდეთ, რომელსაც უკვე აქვს ან თუ დასჭირდება „გააჩენს“ საჭირო მოცულობას. ყველა პროდუქციის ტიპის შემთხვევაში ეს „საჭირო“ მოცულობა სხვადასხვანაირად განისაზღვრება.

კომუნიკაცია: რამდენად ადვილია მწარმოებელთან კომუნიკაცია? ეს მოიცავს არაერთ ფაქტორს დაწყებული იქედან თუ რამდენად ადვილია ტელეფონზე დარეკვა და საუბარი, დამთავრებული იმით თუ რამდენად ადვილად უგებთ ერთმანეთს. კომუნიკაცია უნდა იყოს იდეალურთან მიახლოებული.

კიდევ ორი ფაქტორი, რომელთაც უნდა მიაქციოთ ყურადღება:

  1. არის თუ არა მწარმოებელი KAR.GE საექსპორტო კატალოგში? საექსპორტო კატალოგი დღეს არის სულ ორი – ერთი ჩვენი, მეორე კი „აწარმოე საქართველოში“ სახელმწიფო პროგრამის შექმნილი – tradewithgeorgia.com. განსხვავება იმაშია, რომ სამთავრობო საიტზე მწარმოებლები უფასოდ არიან წარმოდგენილი. KAR.GE კატალოგი კი ფასიანი მომსახურებაა და იქ კომპანიის მონაცემების განთავსების ფასი წელიწადში 450 ლარიდან იწყება. მწარმოებლები, რომელიც ხვდებიან რომ ამ მომსახურებაში უნდა გადაიხადონ, უკვე მოტივაციას აჩვენებენ, რაც თქვენთვის მნიშვნელოვანი ინფორმაციაა;
  2. მონაწილეობს თუ არა მწარმოებელი სერიოზულ ექსპოებში საქართველოში და მის ფარგლებს გარეთ (სადაც არის კონკრეტული გადასახდელი)? თუ კი, ეს უკვე ნათლად აჩვენებს მათ მოტივაციას;

ფრთხილად ისეთ კომპანიასთან, რომელიც არსად ჩანს – არც კატალოგებში, არც ექსპოებზე და არც ინტერნეტში. ასევე სიფრთხილეა საჭირო ახლად შექმნილი მწარმოებლების მიმართაც, რომელთაც შეიძლება გზაში „დაკარგონ ხალისი“ და პრობლემები შეგიქმნან.

 

4.3 შეარჩიეთ ისეთი პროდუქცია, რომელიც „აღჭურვილია“ სათანადო სერტიფიკატებით

მოითხოვეთ ეს სერტიფიკატები და არა მხოლოდ. მათი არსებობა მიუთითებს მწარმოებლის მზადყოფნის და პროდუქციის მაღალ ხარისხზე. ცხადია თქვენ შეგიძლიათ გვერდი აუაროთ ამ „ფორმალობებს“ და მათ გარეშე დაიწყოთ მუშაობა, მაგრამ დამერწმუნეთ დაგიდგებათ მომენტი, როცა ისინი დაგჭირდებათ და მერე მოძიება გვიან იქნება.

შიდა სტანდარტი: ყველა საწარმოს უნდა ჰქონდეს გამოშვებული პროდუქციის შიდა სტანდარტი. ეს არის მეწარმის მიერ შემუშავებული სტანდარტი, რომელშიც მოცემულია სპეციფიკური ტექნიკური მოთხოვნები, რომლებსაც აკმაყოფილებს პროდუქტი, პროცესი ან მომსახურება. საწარმოს შიდა სტანდარტი სხვა პირებისათვის სტანდარტად არ განიხილება და რეგისტრაციას არ საჭიროებს. ყველა მწარმოებელი თვითონ ადგენს თავის შიდა სტანდარტს და შეუსაბამებს მას დადგენილ კანონმდებლობას თუ ასეთი არსებობს საქართველოში ან მსოფლიოში. მაგალითად არსებობს რძის ტექნიკური რეგლამენტი ხომ? ეს რეგლამენტი ადგენს კონკრეტულ სტანდარტს რძის პროდუქტებისათვის, რომელსაც უნდა დაემორჩილოს ყველა მწარმოებელი საქართველოში. არაა რთული მოძებნო სპეციალისტი, რომელიც წარმოებას გაუკეთებს შიდა სტანდარტს. ფასი იწყება პროექტზე 1000 USD-დან.

ISO 22000: ეს ადასტურებს, რომ სურსათი არის უვნებელი და გულისხმობს წარმოებაში სურსათის უსაფრთხოების სათანადო პროცედურების არსებობას. საქართველოში არაერთი ორგანიზაციაა, რომელიც დაგეხმარებათ ISO სტანდარტების დანერგვაში. ფასი იწყება 5000 USD-დან. არიან დონორები, რომლებიც მწარმოებლებს ნაწილობრივ უფინანსებენ ISO და სხვა სერტიფიკატების აღებას საქართველოში.

GLOBALG.A.P.: ეს არის „ბილეთი“ გლობალური ბაზრისკენ. ეს სერტიფიკატი აუცილებელია თუ მწარმოებელი სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციას აწარმოებს და ექსპორტი აინტერესებს. ეს ისაა, რასაც ყველა რითეილერი თუ მყიდველი ითხოვს აუცილებელი წესით. ამ სერტიფიკატის აღებას სჭირდება დრო, და ფასი იწყება 10,000 USD-დან.

ლაბორატორიული დასკვნა: ხშირად საკვებ პროდუქციაზე შეიძლება მოგთხოვონ ლაბორატორიული შემოწმება. ამიტომაც აუცილებელია გქონდეთ ლაბორატორიული დასკვნები, სადაც მითითებული იქნება შემადგენლობები. ასეთი კვლევა მრავალი სახის არსებობს და 500 $-დან იწყება საქართველოში. ხოლო თუ საზღვარგარეთ გადაწყდება გაკეთება, მაშინ ფასი ცხადია გაცილებით მაღალი იქნება.

შესაბამისობის სერტიფიკატი / Certificate of Conformity: ეს დოკუმენტი გაიცემა საქართველოში სურსათის ეროვნული სააგენტოს მიერ და ადასტურებს პროდუქციის შესაბამისობას მის სტანდარტთან.

საქონლის პრეფერენციული წარმოშობის სერტიფიკატები: აქ რამდენიმე სახის სერტიფიკატია. ფორმა „A“ – მოითხოვება კონკრეტულ GSP+  ქვეყნებში საქონლის შეტანისას, CT-1 – მოითხოვება დსთ-ს სივრცეში ექსპორტისას, EUR.1 – მოითხოვება ევროკავშირში და თურქეთში ექსპორტისათვის. სერტიფიკატის აღება უფასოა და სრული ინფორმაციის ნახვა შეგიძლიათ აქ – http://www.rs.ge/5037

ფიტოსანიტარული სერტიფიკატი: მოითხოვება თითქმის ყოველი საკვები პროდუქციის ტრანსპორტირებად პარტიაზე. ამას მოგთხოვენ მაგალითად ნიმუშის გაგზავნის დროსაც მაგალითად საფოსტო კომპანიები. ხშირად ზოგიერთ ქვეყანაში პროდუქციას ვერ შეიტან თუ მას თან ეს სერტიფიკატი არ ახლავს. დოკუმენტის საქართველოში აღება (მაგალითად, შემოსავლების სამსახურში) 25 ლარი ღირს და მას ასევე გასცემს სურსათის ეროვნული სააგენტო.

ცხადია ეს მხოლოდ მოკლე სიაა სერტიფიკატების. საერთოდ ამ საქმეში მუშაობს შემდეგი: „სჯობს გქონდეს და არ დაგჭირდეს, ვიდრე დაგჭირდეს და არ გქონდეს“!

ასე რომ მოთხოვეთ მწარმოებლებს ეს „აღჭურვილობა“ (სჯობს თავიდანვე). თან ისიც გაარკვიეთ თქვენს ქვეყანაში, თქვენთვის საინტერესო ნაწარმზე რამე სხვა სერტიფიკატი ხომ არ მოითხოვება.

 

4.4 მოიპოვეთ კომერციული წინადადებები მწარმოებლებისაგან

მოგეწონოს პროდუქტი და მწარმოებელი საკმარისი არაა. მათ უნდა ჰქონდეთ კონკურენტული შეთავაზება. ეს არ ნიშნავს, რომ პროდუქტი მაინცადამაინც იყოს იაფი. ეს ნიშნავს, რომ იგი იყოს კონკურენტუნარიანი იქ, სადაც მისი გაყიდვაა დაგეგმილი. მხოლოდ კომერციული წინადადებების მიღების შემდეგ (რომელიც ჩათვალეთ, რომ 10-დან 9 მწარმოებელს არ ექნება გამზადებული ან ვერ შეძლებს ჩამოაყალიბოს) თქვენ შეიძლება მიხვდეთ რამდენად ღირს “ეს ჩიტი ბრდღვნად”.

მაგრამ როგორ გააკეთებინოთ ეს კომერციული წინადადება მწარმოებელს, რომელმაც ეს არ იცის?

თქვენ თვითონ მოგიწევთ, ან სათანადო პროფესიონალის ჩართვა მოგიწევთ საქმეში. რატომ? აი მაგალითად მოგეწონათ მოცვი. ერთია მოცვის ფასი ადგილზე მოცვის ბაღში როცა იყიდი საქართველოში, სხვა ფასია აეროპორტში მოტანით, და სულ სხვაა მოცვის ის ფასი, რომელსაც დავუშვათ ფრანკფურტის სუპერმარკეტში მისვლისას შესყიდვების მენეჯერს შესთავაზებთ. ამ ფასში გათვალისწინებული უნდა იყოს წარმოების ფასი, ტრანსპორტიორება, ტერმინალის დანახარჯები, ყველა გადასახადი და ა.შ. უამრავი რამ. შეგიძლიათ ამ ყველაფრის თვითონ დაანგარიშება? მოგცემთ თქვენი მწარმოებელი ასეთ ფასს? შეძლებს ტრანსპორტირებას? თუ დაგჭირდებათ მხარდაჭერა? ვისგან? ენდობით მას?

ამ საკითხში მწარმოებლის გარდა დაგჭირდებათ გადამზიდ კომპანიასთან ურთიერთობა, რომელიც მაგალითად ტრანსპორტირების ფასს გეტყვით. ასევე მანდ, თქვენთან სპეციალისტებთან ურთიერთობა, რომლებიც გეტყვიან და დაგაკვალიანებენ თუ რა არის საჭირო და რა რამდენი ჯდება.

თითქოს რა არის ერთ გვერდიანი შეთავაზება პროდუქციის სურათით, აღწერით, ფასებით და მიწოდების პირობებით, მაგრამ ამ პროცესში გამოიკვეთება იმ მწარმოებელთა ის პროდუქცია, რომლებითაც დაწყებას აზრი აქვს. ელოდეთ, რომ თქვენი თავდაპირველი გეგმები აყირავდება ამ ეტაპზე. მაგრამ ეს კარგია. ცუდი ისაა, რომ თითოეული ნაწარმის შემთხვევაში უამრავი დეტალი გექნებათ გადასამოწმებელი და დიდი შანსია 90% ძალისხმევა ტყუილად დახარჯოთ.

 

4.5 გააგზავნეთ თქვენი ნაწარმის ნიმუშები ადგილობრივ ლაბორატორიებში შესამოწმებლად

ადგილობრივი ლაბორატორიის (თქვენს ქვეყანაში) შეფასება ხშირად ადგილობრივი ბაზრის გასაღებია. მოძებნეთ ასეთი დაწესებულება და გააკეთებინეთ დასკვნა. ისევე როგორც სხვა ნაბიჯები, ესეც ფასიანი იქნება რა თქმა უნდა.

მარტო ლაბორატორიებითაც ნუ შემოიფარგლებით. შეიძლება შეფასებებს და რეკომენდაციებს პროფესიული ასოციაციებიც აკეთებდნენ. ისეთ ბრძოლაში, რაშიც თქვენ ამ ეტაპზე იქნებით ჩართული, ყველა რეკომენდაცია გამოგადგებათ.

ცხადია ეს სპონტანურად არ უნდა გაკეთდეს. სჯობს ეს გააკეთოთ პირველივე ჯერზე, როცა კი გთხოვენ. გაითვალისწინეთ, რომ ასეთ კვლევას სჭირდება დრო და ფული. ყოველი ასეთი დოკუმენტი უნდა გქონდეთ როგორც ფურცლოვანი, ასევე ელექტრონული სახით, რომ საჭიროების შემთხვევაში უცბად გამოიყენოთ.

მეტი პოზიტიური შეფასება გაგიხსნით გზას და მოგცემთ საჭირო ინფორმაციას და კონტაქტებს. ნეგატიური შეფასება კი გამოგაფხიზლებთ და დახვეწის მიმართულებას გიჩვენებთ.

გარდა ამისა თქვენს მომწოდებელსაც „ტონუსში ამყოფებთ“. მას ეცოდინება, რომ „მაიმუნობა“ ძვირი დაუჯდება და უფრო გულისყურით მოეკიდება ნაწარმის ხარისხს.

 

5. ხარისხიანი ნაწარმი კარგია, მაგრამ მისი უკეთ წარდგენა კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია. ამ მხრივ კი სათანადო ღონისძიებებში ჩართვა და მათი ორგანიზება გადამწყვეტია. ქვემოთ გთავაზობთ იმ რამოდენიმე იდეას, რომლებიც შეგიძლიათ ფრიად საინტერესოდ გამოიყენოთ თქვენი საქმის მარკეტინგისათვის.

 

5.1 სისტემატურად მოაწყვეთ დეგუსტაციები

რესტორნებზე გაქვთ გათვლა? შეკრიბეთ რესტორატორები და მათთვის გამართეთ დეგუსტაცია. ჰოტელიერებზეა გათვლა? ქსელებზეა გათვლა? შეკრიბეთ საჭირო ხალხი და გამართეთ დეგუსტაცია!

უძვირფასესი ინფორმაციის მოპოვება შეიძლება ამ გზით. 2 საათში გაიგებთ რომელი თქვენს მიერ “შერჩეული” პროდუქცია როგორი პერსპექტივისაა თქვენს სამიზნე აუდიტორიაში. ჩათვალეთ, რომ ეს თქვენი რისკია სრულად.

შეიძლება ყველაზე ადვილი გზა იყოს მოძებნოთ პროფესიული ასოციაცია და მისი ეგიდით გააკეთოთ ეს ღონისძიება. მათ აქვთ კავშირები, თქვენ გაქვთ „თაფლი“, ჰოდა აეწყობით. მაგალითად რესტორნების ასოციაცია, შეფების ასოციაცია, სასტუმროების ასოციაცია და ა.შ. ასეთ ღონისძიებებში ყოველთვის სჯობს გყავდეთ პარტნიორები.

არ იფიქროთ, რომ ერთი ან ორი ან თუნდაც 10 დეგუსტაციით ყველა შეკითხვას გაეცემა პასუხი. ეს მუშა პროცესია და მხოლოდ პროცესში დაინახავთ შემდეგ ნაბიჯებს. არ დაგავიწყდეთ პარტნიორი მწარმოებლებისათვის მედია მასალების მიწოდება. მათ მინიმუმ PR ხეირი უნდა ნახონ ამ აქტივობისგან. ისევე როგორც თქვენ. გააგდეთ „პიარ ბომბი“ ყოველ ჯერზე, როცა რამე სვლას გააკეთებთ.

რას ველოდოთ აქედან? დეგუსტაცია, და მისგან მიღებული ძვირფასი ინფორმაცია მნიშვნელოვნად გაზრდის თქვენს გამოცდილებას და გაგიფართოვებთ კავშირებს. სათანადო „პიარ ბომბი“ კი გაგიზრდით ცნობადობას და რეპუტაციას საჭირო ხალხში.

 

5.2 სისტემატურად მოაწყვეთ აქცია-დეგუსტაციები სავაჭრო ცენტრებში

მოელაპარაკეთ რომელიმე სავაჭრო ცენტრს, რომ მის გარემოში სავაჭრო სივრცეში გააკეთოთ აქცია-დეგუსტაცია, სადაც წარადგენთ თქვენს ნაწარმს, გააცნობთ მას მომხმარებელს და თან გაყიდით.

ეს აქცია არის უდიდესი შანსი. მხოლოდ იმიტომ კი არა, რომ გაყიდით, არამედ იმიტომაც, რომ პირდაპირ კონტაქტში შეხვალთ მომხმარებელთან და გაიგებთ მის აზრს პროდუქციის სხვადასხვა ასპექტთან დაკავშირებით. თან კარგ საინფორმაციო ბომბსაც გააგდებთ თქვენს მიზნობრივ აუდიტორიაში.

გარდა ამისა, თუ თქვენ სავაჭრო ცენტრის ხელმძღვანელობას შესთავაზებთ უნიკალურ პროდუქტს, აქცია შეიძლება ერთგვარი ტესტიც გახდეს, რომლის საფუძველზე შეიძლება პროდუქტი ქსელში შევიდეს.

თუ ეს შანსი გექნებათ, აუცილებლად გამოიყენეთ. შესაძლოა დაგჭირდეთ სპეციალური დიზაინის სტენდის გაკეთება. ეს გამართლებული ინვესტიციაა და არა ხარჯი. სამაგიეროდ ერთს გააკეთებთ და ყველგან გამოგადგებათ.

 

5.3 მონაწილეობა მიიღეთ ფესტივალებში (ადგილობრივი, საერთაშორისო)

ქართული ნაწარმის უფრო მასშტაბურად, ანუ ფართო აუდიტორიაში დატესტვა აუცილებელია. თქვენს სამიზნე ტერიტორიაზე ტარდება რამე საერთაშორისო ფესტივალი? ადგილობრივი? თუნდაც რამე? თუ სადმე შანსი გექნეთ აუცილებლად წაიღეთ ნიმუშები და მიიღეთ მონაწილეობა. ეს რამოდენიმე კურდღლის დაჭერის საშუალებას მოგცემთ და უძვირფასესი ინფორმაციის მიღების გარდა buyer-ებზე გაგიყვანთ.

თან ეს არის შანსი, რომ მასიურად მიიწვიოთ თქვენი მიზნობრივი აუდიტორია და რამე განსაკუთრებული შესთავაზოთ მათ.

ამ დროს უკვე სხვა დონეზე ხართ. თქვენს „აქტივში“ სერიოზული ღონისძიებებში ჩართულობაც ჩაეწერება. ეს ნიშნავს კიდევ უფრო მეტ ნდობას, კავშირებს და წარმატების მეტ შანსს. დაელაპარაკეთ თქვენს პარტნიორ მწარმოებელს. იქნებ დააინტერესოს მასაც, რომ ხარჯებში შემოგეხიდოთ.

თუნდაც არ წარადგინოთ თქვენი პროდუქცია, სტუმრად მაინც ეწვიეთ ყველა მსგავს ისეთ ღონისძიებას, სადაც თქვენთვის საინტერესო საზოგადოება იკრიბება.

შედეგი: კონტაქტები, ინფორმაცია, კავშირები და შეიძლება რეალური დაინტერესებებიც კი. დანარჩენი მერე გამოჩნდება …

 

5.4 დააარსეთ ყოველწლიური ფესტივალი

გგონიათ ქართული ნაწარმის ფესტივალის გაკეთება რთულია?

არც ისე. როგორც კი სათანადო კავშირები გექნებათ ამის გაკეთება აუცილებელია!

შეგიძლიათ შეარჩიოთ წელიწადში ერთი დღე, რომელსაც დაუმიზნებთ და ღირსეულად ჩაატარებთ. შეიძლება ეს იყოს საქართველოს დამოუკიდებლობის დღე, ან თბილისობა, ან რომელიმე ქართული ან ადგილობრივი დღესასწაული. ყველაფერი იმაზეა დამოკიდებული თქვენს სიტუაციაში რა უფრო წაადგება საერთო საქმეს. და რაც მალე გააკეთებთ ამას, მით უკეთესი. მე გირჩევდით საქმიანობის დაწყების პირველივე წელსვე ჩაუყაროთ საფუძველი ასეთ ღონისძიებას.

საჭირო რა იქნება? ადგილობრივ ხელისუფლებასთან შეთანხმება, რომ ღონისძიება ქალაქის „განრიგში“ ჩაჯდეს და ასევე ადგილის გამოყოფასთან დაკავშირებით (შეიძლება ეს არც დაგჭირდეთ), კარგი იქნება საელჩოსთან კოორდინაცია, შეიძლება დაგჭირდეთ უფლება რომ პროდუქცია განსაკუთრებული ოდენობით შემოიტანოთ ქვეყანაში ბაჟის გარეშე, მწარმოებლებთან შეთანხმება პროდუქციის მოწოდებაზე, სატრანსპორტო კომპანიასთან მოლაპარაკება, გუნდის შეკრება და ა.შ.

შედეგად მიიღებთ უნიკალურ ღონისძიებას, რომელიც ყოველწლიურად ჩატარდება და ბიზნესს წაადგება, თქვენს რეპუტაციას წაადგება. პროდუქციის ნაწილს გაყიდით და ხარჯებსაც ამოიღებთ.

 

5.5 არ გამოტოვო ღონისძიებები, როცა ქართველი მომღერალი/მომღერლები ჩამოვლენ საკონცერტო პროგრამით, ან მოცეკვავეები, ან სპორტსმენები.

ქართველი მომღერლები, მოცეკვავე ანსამბლები, სპორტული ჯგუფები ხშირად ჩადიან მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში გასტროლზე ან სპორტულ ღონისძიებაზე. გამოიყენეთ ყველა ღირებული შანსი საიმისოდ, რომ „დაფიქსირდეთ ორბიტაზე“.

ჩაერთეთ პირადად, გაიცანით ხალხი, მიიყვანეთ თქვენი მეგობრები. თუ შესაძლებლობა არის ჩაიტანეთ ქართული ნაწარმი და მოაწყვეთ გამოფენა-გაყიდვა. აქ ერთის მხრივ გაყიდით და შემოსავალი გექნებათ, მეორეს მხრივ მომავალ მყიდველებს და პარტნიორებს შეიძენთ თქვენი ბიზნესისთვის.

უფრო მეტიც, არა მხოლოდ ჩაერთეთ, არამედ თვითონ გაუწიეთ ორგანიზება ასეთ ღონისძიებებს როგორც კი ჩათვლით თავს სამისოდ მზად.

 

6. ღონისძიებები ძალიან კარგია საიმისოდ, რომ გამოჩნდეთ და განავითაროთ კონტაქტები, მნიშვნელოვანი კონტაქტები. თქვენი მიზანი უნდა იყოს შექმნათ პირველი წარმატების ისტორია თითოეულ კონტაქტთან, თუნდაც მცირე წარმატების ისტორია, რომელსაც გააცხადებთ და რომელსაც განავითარებთ. ურიგო არ იქნება, თუ მაგალითად რომელიმე ამ ტიპის კომპანიაში, ან რამოდენიმეში, გაივლი სტაჟირებას. დაუკავშირდით და შესთავაზეთ თქვენი თავი. დაიმეგობრეთ ხალხი. უძვირფასეს ცოდნას და კავშირებს მიიღებთ.

 

6.1 კონტაქტები სავაჭრო კომპანიებთან

ხშირად სავაჭრო კომპანია კონკრეტულ ბაზარზე შესვლის გასაღებია. უნდა გაარკვიოთ რა როგორ ხდება თქვენს სამოქმედო რეგიონში. სავაჭრო კომპანიასთან ურთიერთობისათვის დიდი მასშტაბი ხშირად საჭირო არ არის, მაგრამ ეს კონტაქტი აუცილებელია, რომ მინიმუმ საქმის კურსში იყოთ სად რა “წესებია”. არ გამოწყდეთ არცერთ საქმიან შეხვედრას, სადაც საჭირო ხალხის გაცნობის შესაძლებლობა გაქვთ.

როგორ შეიძლება ამ კონტაქტების გენერირება? ამ ხალხის „დაჭერა“ შეიძლება ექსპოებზე, ფესტივალებზე, ბიზნეს ფორუმებზე, საქმიან შეხვედრებზე და ა.შ. საპირფარეშოშიც კი. აქ ყველაფერი თქვენს კონტაქტებზე და მარიფათზეა დამოკიდებული და არა მხოლოდ. არანაკლები მნიშვნელობისაა ხელთ გქონდეთ ისეთი ნაწარმი, რომელიც იქნება საინტერესო.

 

6.2 კონტაქტები საცალო ქსელებთან

საცალო ქსელი ყიდის! ეს არის სერვისი, რომლის ყოველი მტკაველი დახლისთვის უმძაფრესი კონკურენციაა ყველგან. კავშირები აუცილებელია. ფესტივალები, ექსპოები კი კარგი გზაა სააამისოდ. ყველა ქსელს თავისი მოთხოვნები აქვს და ყველა დახლზე პროდუქტის დადებაც ფული ღირს. დაიწყეთ მუშაობა. რთული იქნება, მაგრამ ერთგან მაინც თუ დადეთ, ეს უკვე დიდი პრეცედენტია!

გამოცდილების მიღებასთან ერთად ერთი პრეცედენტი იმითაც კარგია, რომ ხშირად გზას უხსნის მეორეს. ეხლა უკვე თქვენ საამაყო თემაც გექნებათ. ყველას ეტყვით რომ „აი ჩემი პროდუქტი იქ იყიდება“. „ააფეთქებთ“ სოციალურ ქსელს, გაიზრდით იმიჯს და განავითარებთ ახალ კავშირებს.

შედეგი: აიღეთ მიზნად ერთ დახლზე/ქსელში პროდუქტის შეტანა, შემდეგ მეორე და ა.შ.

 

6.3 კონტაქტები ონლაინ მარკეტებთან

თუ თქვენს არეალს რომელიმე ონლაინ მარკეტი ფარავს, მოელაპარაკეთ მას/მათ. თუ თქვენ მოახერხებთ მასთან ქართული კუთხის გაკეთებას, ეს იქნება უდიდესი მიღწევა. თქვენ შეგეძლებათ ინტერნეტის ყველა ინსტრუმენტის საიმისოდ გამოყენება, რომ ხალხი გადაამისამართოთ თქვენი ონლაინ მაღაზიისკენ.

წარმოიდგინეთ, რამოდენა ბერკეტი გაქვთ ხელში, როცა ფესტივალზე ხართ, ადამიანი პროდუქტს გასინჯავს, იყიდის და ეცოდინება, რომ ხვალაც შეუძლია ონლაინ მარკეტიდან იყიდოს. ეს ძალიან წაგწევთ წინ.

ან კიდევ როცა ნებისმიერ შემხვედრს, რომელსაც დააინტერესებთ პროდუქტით, ეტყვით, რომ პროდუქტის ყიდვა ნებისმიერ დროს შეუძლია ინტერნეტით. ეს ძალიან მნიშვნელოვანია!

იზრუნეთ, რომ ერთი მაინც ონლაინ მარკეტი დაიმეგობროთ, სადაც გექნებათ ქართული ნაწარმი წარმოდგენილი.

ამის ალტერნატივაა თქვენს ვებსაიტზე მოაწყოთ ონლაინ მარკეტი. ამისათვის ვებსაიტზე შეკვეთების მიღების სისტემის აწყობა, ერთი საწყობი და კურიერული კომპანია დაგჭირდებათ. როგორც მინიმუმ შეამოწმეთ იდეა და თუ საჭიროდ ჩათვლით გააკეთეთ კიდეც. ეს იდეა ზემოთ წარმოთქმულ იდეას ხელს არ უშლის.

 

6.4 კონტაქტები სასტუმროებთან, კაფეებთან და რესტორნებთან (HORECA)

გაითვალიწინეთ, რომ ამ სეგმენტებს თავისი სპეციფიკური მოთხოვნები აქვთ. რესტორანს შეიძლება უნდოდეს დაუფასოებული ნაწარმი. სასტუმროს კი შეიძლება უნდოდეს მცირე ზომის შეფუთვებში პროდუქცია. ისევ და ისევ თქვენს ნაწარმზეა დამოკიდებული თუ მისთვის რომელ სამიზნე ბაზარს აირჩევთ.

ჩაერთეთ კულინარულ ფესტივალებში. ამ ტიპის ღონისძიებაზე ბევრი საინტერესო ადამიანი იკრიბება და მათი „კუჭის მოგებით“ დიდი საქმეების გაჩარხვა შეიძლება გახდეს შესაძლებელი.

კონტაქტები უკვე არის შედეგი. თუ ერთ კონკრეტულ ობიექტში მაინც შეიტანთ ნაწარმს, ეს უკვე საქმეა და გადახვალ მეორე ამოცანაზე. როცა ურთიერთობას დაიწყებთ, პირველ რიგში მცირე ობიექტებთან / ქსელებთან მიდით. არა უშავს თუ თავიდან უარს გეტყვიან, სამაგიეროდ დაიხვეწებით პროცესში. ხოლო როცა „გარანდავთ“ საკუთარ თავს, მერე მიადექით „ზვიგენებს“.

 

6.5 კონტაქტები საწყობებთან, ლოგისტიკურ და სადისტრიბუციო კომპანიებთან

მათ კავშირები აქვთ მთელი ქვეყნის მასშტაბით. მათი მეშვეობით მარაგდება უამრავი სავაჭრო ობიექტი. მანდ თუ მოხვდით, არხი გაჭრილი გაქვს დიდ მასშტაბზე. ოღონდ აქ უკვე თვითონაც მასშტაბი მოგეთხოვებათ. მზად ხართ უმაღლეს ლიგაში მოსავედრას? გყავთ კი სათანადო მომწოდებელი, რომელიც შუა გზაში არ დაგაღალატებთ და მოწოდებას არ ჩაგიგდებთ საქართველოდან?

ერთ საწყობთან მაინც შეთანხმება თუ გააკეთეთ, ეს უკვე იქნება უუუდიდესი საქმე.

 

6.6 კონტაქტები საწარმოებთან, რომელთაც საქართველოდან შეიძლება დასჭირდეთ ნედლეული.

ეს ძალიან რთული თემაა, ვინაიდან ასეთ საწარმოებს არ სჭირდებათ შუამავლები და აქვთ ისეთი სტანდარტები, რომელიც თქვენ ვერასოდეს გეცოდინებათ კარგად. დიდი შანსია მალევე ამოგაგდონ როგორც შუამავალი. თუმცა რა იცი რა ხდება. ფიქრი ღირს.

თქვენ არაფერს კარგავთ. მინიმუმ ინფორმაცია და კავშირები გექნებათ, მაქსიმუმ კი გაჭრილი “არხი” ხელთ.

 

7. ამ მომენტში არაერთი კონკრეტული გარიგება გექნება გაკეთებული და არაა გამორიცხული, რომ უფრო მეტად ამბიციური ნაბიჯებიც კი გქონდეთ გადადგმული, ვიდრე ამ სტატიაშია ჩამოყალიბებული. შესაბამისად გთავაზობთ რამოდენიმე ამბიციურ გეგმას, რომელზედაც შეიძლება იფიქროთ, მათ შორის თავიდანვეც.

 

7.1 გააკეთეთ საკუთარი ქართული თონე, რესტორანი, ქართული კაფე, სასტუმრო ან ქართული პროდუქტების მაღაზია

თუ თქვენ მოახერხებთ შეკრიბოთ მცირე გუნდი და მანდ გააკეთოთ ქართული კუთხე, ოოო, ეს დიდი სვლა იქნება და სერიოზული საყრდენი წერტილი. რესტორნის ან ქართული პროდუქტების მაღაზიის გაკეთება სერიოზული თემებია. ხოლო თუ ამას ინტერნეტ გაყიდვებს და ადგილზე მიწოდებასაც დაამატებთ, მაშინ მთლად უკეთესი. გაქაჩავთ?

აი თონე მაგალითად. ამას არ სჭირდება უმაღლესი განათლება. თონე იმდენად მომგებიანია, რომ 6 თვეში წმინდა მოგებაზე გახვალთ და თან ადამიანების კუჭებს მოიგებთ. კუჭიდან კი გზა გულზე გადის, შემდეგ გონებაზე, ბოლოს კი ჯიბეზე. ხომ გესმით 🙂

თუ მოახერხებთ ეს იქნება უდიდესი ნაბიჯი წინ! თქვენ გზა გაგეხსნებათ ისეთ ღონისძიებებში მონაწილეობისკენ, რომლებშიც ჩართვა უკვე თქვენი ამ ბიზნესის სახელით ჩართვა შეგეძლებათ. ეს უკვე დიდი უპირატესობა და მყარი „საყრდენი წერტილია“.

 

7.2 გააკეთეთ წარმოება ადგილზე, მანდ, უცხოეთში

ეს ალბათ ერთ-ერთი ყველაზე რთულია იმ იდეათა შორის, რომლებიც ზემოთაა დაფიქსირებული. თუმცა ესეც ვარიანტია. ეგაა, რომ მოითხოვს განსაკუთრებულ მომზადებას და რაც მთავარია ორიგინალურ იდეას. რაც არ უნდა გიჟურად გეჩვენებოდეს, ესეც ვარიანტია.

თუ თქვენ მოიფიქრებთ იდეას, მოახერხებთ წარმოების აწყობას, ბრენდის შექმნას, ქსელის გაფართოვებას და ა.შ., თქვენ შესაძლოა ან საქართველოდან დაიწყოთ ნედლეულის გატანა, ან საქართველოში გახსნათ წარმოება და აქედან მოამარაგოთ ბაზარი პროდუქციით. ცოტა ოცნებებში გადავიჭერით, მაგრამ რატომაც არა? იმ პაიკს რა ვუთხარი დედოფლობაზე რომ არ ოცნებობს.

ეს სხვათა შორის სულაც არაა რთული. თუ თქვენ შეგიძლიათ რამე ქართულის გაკეთება, მაგალითად ნიგვზიანების, ხაჭაპურის, ხინკალის და ა.შ., შეიძლება შეუთანხმდეთ ადგილობრივ კაფეს და მისი მეშვეობით გაყიდოთ ნაწარმი. თან თუ ერთთან აეწყობით, ამას შეიძლება მეორე მოჰყვეს, მესამე და ა.შ.

 

7.3 დაარსეთ წარმოება საქართველოში

ადრე თუ გვიან, თქვენ ბუნებრივად გაგიჩნდებათ მოთხოვნილება, რომ რაღაც თქვენიც გააკეთოთ საქართველოში. თუ აქამდე მიხვალთ, უკვე თვითონ შეგეძლებათ ანალოგიური ინსტრუქციის დაწერა 🙂

 

 

ეს პროცესები მოძრაობა KAR.GE მონაწილეობით უკვე დაძრულია რამოდენიმე ქვეყანასთან. ჩვენ არა მხოლოდ ვსაუბრობთ ემიგრანტებთან, არამედ უკვე საქმეს ვაკეთებთ უკვე 2016 წლიდან. თქვენც გექნეთ ჩვენი იმედი! და აი რაში კონკრეტულად:

 

  1. ჩვენ ხელს ვუწყობთ ექსპორტიორებს საექსპორტო ოპერაციების განხორციელებაში მწარმოებლების მოძიებით, ნიმუშების გაგზავნით, ინფორმაციის მიწოდებით და ა.შ.;
  2. ჩვენ მუდმივად ვამუშავებთ კომერციულ წინადადებებს და ვაწვდით ჩვენს პარტნიორებს სხვადასხვა ქვეყანაში. ეს ნიშნავს, რომ თუ თქვენ ჩაერთვებით ჩვენს პარტნიორთა ქსელში, კომერციული წინადადება მოვა თქვენთანაც. ეს დაგიზოგავთ უამრავ დროს;
  3. ჩვენ ვაკეთებთ სხვადასხვა პროექტებს, მათ შორის საექსპორტო და ლოკალურ კატალოგებს მწარმოებელთა მონაწილეობით. ჩვენ ვფილტრავთ და წარმოვაჩენთ მხოლოდ მათ, ვისთანაც ურთიერთობა ღირს და ვისთან არ ღირს. ჩვენი „თეთრი სია“ ღიად დევს GE კატალოგის სახით. „აქტიური სია“ 1000-მდე მწარმოებელს მოიცავს. ჩვენთან არსებული მწარმოებელთა „შავი სია“ კი თქვენთვის არის რისკის შემცირების გარანტი (ეს სია ღიად არ დევს);
  4. ჩვენ აღმოვაჩენთ ახალ მწარმოებლებს. აღმოჩენისთანავე „ბომბივით გავისვრით“ მათ სახელს და ნაწარმს. ჩვენი პარტნიორები არიან პირველები, რომლებიც ახალი პროდუქტების შესახებ გებულობენ;
  5. ჩვენი ექსპორტიორი პარტნიორების შესახებ ინფორმაციას კონფიდენციალურად ვინახავთ. ანუ თქვენი და ჩვენი ურთიერთობის შესახებ გვეცოდინება მარტო თქვენ და ჩვენ. კონკრეტულ წარმატების ისტორიასაც მხოლოდ მაშინ გავაჟღერებთ, როცა თქვენ გადაწყვეტთ. მწარმოებელი თქვენს შესახებ გაიგებს მხოლოდ მაშინ, როცა თქვენ გადაწყვეტთ მასთან დაკავშირებას;
  6. გადადგამთ ნაბიჯებს? გაგვაგებინეთ და მთელს პლანეტას მოვდებთ! ჩვენს ხელშია https://kar.ge და ჩვენი FB გვერდი. ჩვენთან ასევე არის თანამოაზრეთა ძააალიან დიდი ჯგუფი, ბიზნეს მედია და ძალიან ბევრი მოტივირებული გულშემატკივარი;

 

ერთად აღმართსაც მოვხნავთ!

დაგვიკავშირდით და მივხედოთ საქმეს …